ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΓΕΡΟΝΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙΟΥ

ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ  ΓΕΡΟΝΤΩΝ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙΟΥ  ΤΟΝ 20^ο  ΑΙΩΝΑ

Μπούτος  Αλέξανδρος   Γεννηθείς το 1903 στο Μακρυχώρι

Οι κάτοικοι του χωριού καλλιεργούσαν δημητριακά κυρίως σιτάρι ,κριθάρι  και σε μικρό βαθμό ρεβίθια και φακές. 

            Η καλλιέργεια του καπνού  ( σε μικρές ποσότητες  ξηρικών ) άρχισε από το 1925 περίπου του δε βάμβακος επίσης ξηρικού το 1935 περίπου. Οι κάτοικοι ασχολούνταν   και με την κτηνοτροφία (κυρίως πρόβατα).

Τα μέσα και ο τρόπος που γίνονταν οι καλλιέργειες αυτές είχαν σαν συνέπεια την περιορισμένη οικονομική ανάπτυξη. Δεν υπήρχε οικονομική ευχέρεια στους κατοίκους.   Η μάνα μου μας  έλεγε ‘’.. Το βράδυ θα φάτε το ψωμί και τα φασόλια την επόμενη μέρα.’’

Παρ όλα αυτά μερικές οικογένειες διακρίνονταν, από το 1900 περίπου, για κάποια οικονομική άνεση, ήταν δηλαδή οι πλούσιοι της εποχής. Ο Τερτόπουλος ,που έμενε στο σπίτι  του Κ Γιαννακόπουλου, ο Πατσιούκας  ,γιατρός μέχρι το 1910 μετά πήγε στο Συκούριο.

Από τους ντόπιους οι οικογένειες του Χ Γεωργόπουλου, του Αθ Μπενεχούτσου, του Π Τσέτσιλα ,του  Χρ  Ρίζου ( Σπανού), του Θ  Μπούτου ,Αστ  Μπούτου και Κ Μπούτου και του  Γ Νταβέλη.

Από τους κτηνοτρόφους διακρίνονταν οι Ν Γραμμουστιάνος, ( 700 πρόβατα ) Δαρδακούλης  παππούς του Νικολάου  (κάποτε του ψόφησαν  30 ζευγάρια  άλογα)  και  αργότερα πρίν το 1940 οι  αδελφοί Σαίτη  (Θύμιος και Γιάννης ).

Προσωπικότητες του χωριού  ( Προπολεμικά )

Δύο προσωπικότητες ξεχώρισαν  τότε. 

Ο  Χαρ Γεωργόπουλος, ο οποίος δεν άφησε καλές εντυπώσεις γιατί ήταν σατράπης ,φαγάς ,γυναικάς, άγριος, χτυπούσε τους υπαλλήλους του και γενικά σάπια ήταν η ιστορία του.

Επίσης ο Γιαννάκης  Τσέτσιλας  ,που ήταν εργατικός ,φιλόδοξος και αρκετά έξυπνος.

Λαοφιλής και έξυπνος ήταν και ο Γραμματέας  Τάκης  Σαμαράς.

Εκκλησίες  Πανηγύρια  γιορτές.

Μέχρι το 1912 στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου γίνονταν το πανηγύρι το Πάσχα

Χόρευαν  και τραγουδούσαν με το στόμα οι κάτοικοι ,κατά μελέτια , και μετά έκαναν σκοποβολή με τους γκράδες.

Αργότερα  γίνονταν το πανηγύρι του Αγίου Θωμά ,στο προαύλιο της εκκλησίας.

Τις Απόκριες ντύνονταν μασκαράδες και γιόρταζαν σε ένα σπίτι όλοι οι συγγενείς.

Πόλεμοι

Στον πόλεμο του 1912 1913 υπήρχε  στρατός στην Καρακόπετρα στους ‘’στρατώνες’’.  Ο Επαμεινώντας  Γιαννακόπουλος ήταν  Αξιωματικός του Στρατού.

Το 1920 Αξιωματικοί  ήταν οι Λύσανδρος  Μπούτος και Ζέρβας.

Δεξαμενή νερού  Ηλεκτροφωτισμός.   

Κατασκευάστηκε επί Γιαννάκη Τσέτσιλα  μαζί με το δίκτυο και μεταφέρονταν το νερό  με 13 βρύσες στις γειτονιές.

Το χωριό ηλεκτροφωτίστηκε το 1956 επί Προεδρίας του Αλ Μπούτου  από το Συκούριο , ιδιωτική γεννήτρια του Κίττα , στον οποίο πληρώναμε την κατανάλωση με μετρητή.

Αγορά  (μαγαζιά)

Στα Ριζέικα  είχε μπακάλικο ,πολύ παλιά, ο Αθ Ηλος, ύστερα  ήλθε ένας ναύαρχος και άνοιξε μπακάλικο και αργότερα ο Δημήτρης Φωτίου . Ο Καπετανάκης το 1910 είχε  μπακάλικο που λειτουργούσε και σαν καφενείο .

Το χαλκιαδίκι και η ιστορία του

Ανάμεσα στο παλιό καφενείο του Ν Λιούπα (ιδιοκτησία  Χ Γεωργόπουλου ) και στο μαγαζί της εκκλησίας (δίπλα από του Ευαγγελόπουλου)  υπήρχε ένας χώρος Κοινοτικός που νοικιάζονταν  από την Κοινότητα για  σιδηρουργείο  (χαλκιαδίκι).

«Όταν ο Χαρ Γεωργόπουλος καταπάτησε το «χαλκιαδίκι »  ο Αλ Μπούτος έφερε προσωρινά με έρανο από τους κατοίκους και με μάρτυρα τον  Δημήτρη Καρατέγο.  Τα προσωρινά δικαίωσαν τους κατοίκους αλλά ο Νομάρχης δεν εφάρμοσε ποτέ την απόφαση αυτή του Δικαστηρίου . Όταν μάλιστα πήγε στον Νομάρχη για το θέμα  πήρε την απάντηση .Φύγε παιδί μου και θα το κανονίσω εγώ το Θέμα.

Πήρε ο  Χ Γεωργόπουλος, όταν ήταν Πρόεδρος, χωράφια από τον Παπαγεωργίου για να  μην πληρώνει φόρο  στην Κοινότητα.

ΡΟΜΠΑΣ  ΓΕΩΡΓΙΟΣ  ΓΕΝΝΗΘΕΙΣ ΤΟ 1900

Οι  Περιβιλιώτες εγκαταστάθηκαν στο Μακρυχώρι πριν από το  1900. Οι   Μπελλαίοι  είναι από τις πρώτες οικογένειες  που εγκαταστάθηκαν στο χωριό.  Στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν οι Ρομπαίοι, ύστερα οι Σαιταίοι, Δαρδακούλης , Φουσίκας, Νάρης  κτλ.

Καλλιεργούσαν δημητριακά, φακές ( γυφτοφάσουλα) λίγα καλαμπόκια. Υπήρχε μεγάλη φτώχεια. Καλαμπόκια  πολλά  έφερναν με τα άλογα από το Ομόλιο ( Λασποχώρι ) και Παλιόπυργο ( Νυχτερέμι).

ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ  ΓΕΝΝΗΘΕΙΣ ΤΟ 1890

 Οι  Μοραΐτες  ηρθαν στο Μακρυχώρι  στην περίοδο 1900-1910 περίπου. Μερικοί απ αυτούς πήραν μέρος στον πόλεμο του 1897 και μετά ήρθαν.

Πρώτοι εγκαταστάθηκαν ο Μήτσιος  Γεωργόπουλος ( πατέρας του Χαράλαμπου και του Αποστόλη)  και Γεώργιος  Γεωργόπουλος  (πατέρας του  Γιάννη και του Νίκου  )

Μετά ήρθαν  οι Σωτήριος Μπενεχούτσος  ( πατέρας των Ηλία, Νικολάου και Αναστασίου ) και ο Ανδριανός  ( Γεώργιος ) Μπενεχούτσος .

Στη συνέχεια  ηρθαν η οικογένεια  του Ιωάννη Γκρέτση  ( πατέρα του Δημητρίου )  ,του Γεωργίου Γιαννακόπουλου  ( πατέρας του Κωστή , Προκόπη και Νώντα)  και του Μπιτσαρά. 

Υπήρχε  και η οικογένεια του  Βασιλόπουλου ,που διαμένει στη Λάρισα και του Θανόπουλου  που δεν υπάρχουν ίχνη της.

Πριν το 1912 υπήρχε στο χωριό στρατόπεδο ευζώνων ,που διέμενε στην Κοινότητα και είχε αποχωρητήρια απέναντι στον Αποστόλη τον Γεωργόπουλο.

Στο χωριό μέχρι τότε οι καλλιέργειες γίνονταν με τα βόδια  . Όταν ήρθαν οι Μωραίτες έφεραν μουλάρια . Ύστερα πήραν μουλάρια οι Π Τσέτσιλας ,Μυλωνάς κτλ.

Το πρώτο τρακτέρ αγοράστηκε το 1938 από τους Δημ. Θάνο και  Κ Τσέτσιλα , και το δεύτερο  από τους  Διονυσίου , Γκρέτση και  Νταβέλη  (ένα Λάντζ).

Παλιά αλώνιζαν με  τα άλογα και με δοκάνι και μετά με πατόζα ( είχε και ο Γιαννακόπουλος ).

Ο Γ Γιαννακόπουλος αγόρασε το κτήμα από τον Τερτόπουλο ,πεθερό του Κακαγιάννη απο το Συκούριο.

Η ελαιώνα στην Καρακόπετρα μοιράστηκε πριν το 1930 ( το 1925 ) με επιτροπή τον Αθ Συκιώτη , Φ Ριζόπουλο και βοηθό  για την  κορδέλα τον Βασίλη   Σκρίμπα . Πρόεδρος ήταν τότε ο  Μ Σαμολαδάς.

Η ελαιώνα του Σπανού  ( του   Ρίζου ) ήταν η πιο παλιά, από την Τουρκοκρατία.

ΛΑΖΟΣ  ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Η πλατεία μέχρι το 1936 ήταν’’ μπάρα’’, όπου πότιζαν τα ζώα του χωριού.  Κάθε  Αύγουστο η Σεπτέμβριο την καθάριζε η Κοινότητα ,  με μεροκάματα .Την λάσπη που έβγαζαν την έριχναν στο κάτω μέρος και έτσι η πλευρά αυτή πήρε ύψος.

Από το 1936 το καθάρισμα άρχισε να παραμελείται ,από τον  Πρόεδρο Χ Γεωργόπουλο, και από το 1940 και μετά εγκαταλείφθηκε εντελώς ,έτσι σιγά σιγά δεν κρατούσε νερό..

Το 1948  ο Συνταγαμτάρχης Ι Καρμής ,διοικητής του 2^ου Ε.Σ.Πεζικού που είχε έδρα το σπίτι του Απ  Γεωργόπουλου , κάλεσε στο γραφείο  του τον Αθ Λάζο και του ζήτησε να προτείνει κάποια έργα στο χωριό, που θα γίνονταν με μηχανήματα του Στρατού, προφανώς με πρόθεση να ιδιοποιηθεί κέρδη.

Ο Λάζος του πρότεινε την κατασκευή των  δρόμων προς Μπάκραινα και Παραπόταμο.

Ο Καρμής έριξε την ιδέα  να κατασκευάσουν την πλατεία . Προσέλαβε για προσωπική εργασία εργάτες από τα Μακρυχώρι ,Ελάτεια και Κυψελοχώρι κτλ.

 Την ισοπέδωσε  και κατασκεύασε τοίχο από τις τρεις πλευρές ,που υπάρχει και σήμερα . επίσης κατασκεύασε δύο σκάλες μια προς το σπίτι του Απ Γεωργόπουλου και μια ,που υπάρχει και σήμερα τροποποιημένη ,προς την Ανατολή.

Τα ο 1954 η Πλατεία περιφράχτηκε από το Βορά και τη Δύση με κάγκελα ,επί Προεδρίας  Αλ Μπούτου,  με συμβούλους τους Αστ Σιμόπουλο, Γ Ρόμπα  , Αστ Τσέτσιλα και Αθ Λάζο.

Τα κάγκελα τοποθέτησαν οι  Ηλ Γκρέτσης και Τσιμογιάννης και το τοιχάκι ο Γ Στρατόπουλος.

Το 1969-1970,επι δικτατορίας η Πλατεία πήρε τις σημερινές της διαστάσεις και τη σημερινή της μορφή.

ΓΡΑΜΜΟΥΣΤΙΑΝΟΣ  ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ και  ΜΠΕΝΕΧΟΥΤΣΟΣ  ΗΛΙΑΣ

Υπήρχε  μεγάλη φτώχεια. Φορούσαν δέρματα για παπούτσια ,γουρουνοτσάρουχα, μικροί και μεγάλοι  . Άλλοι περπατούσαν ξυπόλυτοι..

Πριν  το 1910 περίπου Κοινοτική οργάνωση δεν υπήρχε.  Διοικητικά το χωριό ανήκε  στο δήμο Νέσσονος.  Όταν γίνονταν εκλογές δημάρχου ,διεξάγονταν σφοδρός προεκλογικός  αγώνας.

Παράγοντες απο  το χωριό, όπως ο Π Τσέτσιλας, μάζευαν τους  ανθρώπους  τους και τους πήγαιναν όλους μαζί να ψηφίσουν  τον υποψήφιο δήμαρχο της αρεσκείας των. « Έχω φάει αρκετές φορές πιλάφι στην πλατεία, όταν ήμουν μικρός  και οι υποψήφιοι Δήμαρχοι πρόσφεραν φαγητά στους ψηφοφόρους ,είπε ο Ηλίας  Μπενεχούτσος »

Ο Μ Σαμολαδάς ήταν αρκετά μορφωμένος  και Κοινωνικά ενημερωμένος μέσα στο  χωρίο . Είχε τελειώσει το Ελληνικό Σχολείο.

Ο Ι Τσέτσιλας ,καθώς γύρισε από την Αμερική ήταν αρκετά έξυπνος ,πολύ αστείος και κοινωνικά ενημερωμένος. Είχε προβλέψει ότι η μπάρα στο κέντρο του χωριού θα γίνονταν πλατεία.