ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ ΙΟΥΛΙΑΣ ΚΑΝΔΗΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΟΥ Δ.ΝΕΣΣΩΝΑ ΟΠΟΥ ΑΝΗΚΕ ΚΑΙ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1914.ΔΗΜΟΣΙΕΥΩ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ.

Σχολικη γιορτη μπροστα στο κτιριο του πρωτου Δημοτικου Σχολειου το 1948

Το Μακρυχώρι

 Το χωριό μας, το Μακρυχώρι, σήμερα έδρα του ομώνυμου Δήμου, στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αποτελούνταν από μικρούς οικισμούς διάσπαρτους στη γύρω περιοχή. Ο Δημήτριος Τσοποτός, στη μελέτη του «Γη και γεωργοί της Θεσσαλίας κατά την Τουρκοκρατίαν», Βόλος 1912   στηριζόμενος σε διάφορες αξιόπιστες πηγές αναφέρει ότι η περιοχή του Μακρυχωρίου ήταν τσιφλίκι του Αλή πασά. Ο Τσοποτός στηρίχτηκε στον κατάλογο των τσιφλικίων του Αλή και των υιών του που συνέταξε ο διδάσκαλος του γένους Φιλητάς και τον παραθέτει ο Σπύρος Αραβαντινός στο έργο του «Ιστορία Αλή Πασά του Τεπελενλή», Αθήνα 1895.

Η πρώτη αναφορά στο Μακρυχώρι γίνεται από τον Άγγλο περιηγητή Leake το 1806, ο οποίος μας πληροφορεί και για την τούρκικη ονομασία του χωριού Ουτμαντά ή Οτμανλί από άλλους. Το Μακρυχώρι βέβαια ανήκει στα χωριά εκείνα που διατήρησαν τα ελληνικά ή τα σέρβικα ονόματά τους στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Συγκεκριμένα ο Leake γράφει: « Όταν περνάμε πλάι στο Μικρό Κεσερλί (σημερινή Ελάτεια) το Ουτμαντά, ένα μεγάλο τούρκικο χωριό, ονομαζόμενο από τους Έλληνες Μακρυχώρι, κείται δύο μίλια προς τα αριστερά μας». Στα 1806 λοιπόν το Μακρυχώρι βρισκόταν σε θέση χαμηλότερη από την αντίστοιχη σημερινή.

Ο Ιωάννης Λεονάρδος, Αμπελακιώτης στη καταγωγή, στο έργο του «Νεωτάτη της Θεσσαλίας γεωγραφία», που εκδόθηκε στην Πέστη της Ουγγαρίας το 1836, αναφέρει το χωριό με το όνομα Μακροχώρι ως όμορφο κονιαροχώρι, δηλαδή χωριό κατοικούμενο από τούρκους γεωργούς.

Οι πρώτοι έλληνες, εκτός από τις οικογένειες των παραδοσιακών νομάδων Σαρακατσαναίων και Βλάχων από τη Σαμαρίνα που διαχείμαζαν στην περιοχή κατά τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας, άρχισαν να εγκαθίστανται στο Μακρυχώρι τις παραμονές της προσάρτησης της Θεσσαλίας. Κυρίως άνδρες από τα ορεινά χωριά εγκαθίστανται εργαζόμενοι ως χουσμικιαραίοι στους Τούρκους ή είναι τεχνίτες (σαμαράδες, ραφτάδες, κτίστες). Με την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα το 1881 οι Τούρκοι μικροϊδιοκτήτες γης πωλούν τα κτήματά τους και τα αγοράζουν έλληνες που εγκαθίστανται σταδιακά στο χωριό. Όμως το Μακρυχώρι εξακολουθεί να είναι στην πλειοψηφία του τουρκικό χωριό και μετά το 1881. Όπως μας πληροφορεί το 1895 ο Αμβρόσιος Κασσάρας, επίσκοπος Πλαταμώνος στην εκκλησιαστική περιφέρεια του οποίου ανήκε το Μακρυχώρι «τα δύο τρίτα των κατοίκων του Μακρυχωρίου είναι εισέτι Οθωμανοί, ανερχόμενοι εις 130 οικογενείας ενώ οι Χριστιανοί κάτοικοι περί τας 55 οικογενείας». Ο ίδιος μάλιστα αναφερόμενος στην ονομασία του χωριού λέει συγκεκριμένα: «Μακρυχώρι, όπερ πράγματι κατέχει μακρύν χώρον εκτάσεως, και ίσως εκ τούτου ωνομάσθη ούτως. Ίνα διέλθη τις το χωρίον τούτο από της μιας αυτού άκρας άχρι της άλλης απαιτείται ημίωρος τουλάχιστον έφιππος οδοιπορία».

Η οριστική εγκατάλειψη του Μακρυχωρίου από τους Τούρκους συντελείται μετά τον πόλεμο του 1897, όταν φεύγουν προς περιοχές πιο βόρεια υπό τουρκική κατοχή. Τότε λοιπόν το Μακρυχώρι αλλάζει εντελώς πληθυσμιακά και οικογένειες ποικίλης προέλευσης Σαρακατσαναίοι και Βλάχοι από τη Σαμαρίνα και Περιβόλι, Ζαγορίτες, Καλαρρυτηνοί, Κουπατσαραίοι, Καραγκούνηδες Χασιώτες, ορισμένοι Πελοποννήσιοι καθώς και από τα γύρω ορεινά χωριά αγοράζουν γη και εγκαθίστανται στο Μακρυχώρι.

Το Μακρυχώρι από το 1881 μέχρι και το 1914 ανήκε στον τέως δήμο Νέσσωνος. Μετά τη διοικητική μεταβολή του 1912 αποτέλεσε κοινότητα ξεχωριστή ενώ σήμερα, όπως προαναφέρθηκε έδρα του δήμου Μακρυχωρίου.

Πληθυσμιακά εξελίσσεται το χωριό. Σύμφωνα με τις απογραφές 

 

 

ETOΣ	1881	1889	1896	1907	1928	1951
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ	466	651	775	1028	1045	1488

Το σχολείο

 

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 το ελληνικό κράτος ανέλαβε τη θεσμική κατοχύρωση των σχολείων που λειτουργούσαν προηγουμένως. Στο ελεύθερο ελληνικό κράτος σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο περί δημοτικών σχολείων του 1834 (περίοδος αντιβασιλείας) τα δημοτικά σχολεία αμιγή ως προς το φύλο – αρρένων και θηλέων- συσταίνονταν και λειτουργούσαν υπό την εποπτεία των δήμων και κοινοτήτων. Ο δήμος αναλάμβανε την σύσταση του δημοτικού σχολείου, εύρισκε το οίκημα στέγασης, εξόπλιζε το σχολείο με την κατάλληλη υποδομή, εύρισκε και πλήρωνε τους δασκάλους.

Με βάση λοιπόν το ισχύον πλαίσιο ο τέως δήμος Νέσσωνος στην περιφέρεια του οποίου ανήκε το Μακρυχώρι προχώρησε στη σύσταση δημοτικού σχολείου. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς το χρόνο σύστασης του σχολείου. Πάντως με βάση τον προϋπολογισμό του Δήμου Νέσσωνος για το 1884 που βρήκαμε στο αρχείο του Δήμου τη χρονιά αυτή λειτουργούν αρκετά σχολεία τα οποία όμως δεν καταγράφονται. Η πρώτη αναφορά στη λειτουργία δημοτικού σχολείου αρρένων στο Μακρυχώρι με βάση τα επίσημα στοιχεία του τέως δήμου Νέσσωνος γίνεται το 1894.

Τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας για τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση είναι λιγοστά. Στο Μακρυχώρι λειτουργεί αρχικά δημοτικό σχολείο αρρένων και παράλληλα λειτουργεί και οθωμανικό σχολείο, αφού μέχρι και την περίοδο του πολέμου του 1897 εξακολουθούσαν να κατοικούν στην περιοχή αρκετοί τούρκοι. Έχουμε μάλιστα και το όνομα του τελευταίου Οθωμανού δασκάλου Μουσταφά Χατζή Ομέρ που δίδαξε στο σχολείο αυτό ως γραμματοδιδάσκαλος κατά την περίοδο της τουρκικής κατοχής του 1897.

Το δημοτικό σχολείο αρρένων στεγάσθηκε αρχικά σε ιδιόκτητο οίκημα όπως συνέβαινε με όλα τα δημόσια σχολεία κατά τον 19^ο αιώνα και μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα. Ζήτημα ανέγερσης διδακτηρίου τίθεται πάντα με τα διαθέσιμα στοιχεία στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Νέσσωνος το Δεκέμβριο του 1894 όπου αποφασίζεται η διάθεση ποσού 300 δραχμών για την ανέγερση σχολείου. Η απόφαση αυτή όμως φαίνεται ότι δεν υλοποιήθηκε αφού στη συνεδρίαση της 9 Μαΐου 1899 γίνεται λόγος για αποπληρωμή ενοικίων του δημοτικού σχολείου αρρένων κατά το προηγούμενο έτος. Το δημοτικό σχολείο αρρένων εξακολούθησε να στεγάζεται σε νοικιασμένο οίκημα που βρισκόταν στην πλατεία του χωριού στη θέση του που βρίσκεται σήμερα το ΚΕΠ και μόλις στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του εικοστού αιώνα χάρη στη γενναίο κληροδότημα του Ανδρέα Συγγρού αποκτά κτήριο που βρισκόταν στη θέση του τριγωνικού πάρκου της γειτονιάς Μυλωνά και στεγάσθηκε εκεί μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1950.

Στα 1904 και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο οι κάτοικοι του Μακρυχωρίου υποβάλλουν αίτηση προς το δημοτικό συμβούλιο Νέσσωνος για σύσταση και δημοτικού σχολείου θηλέων, καθώς, όπως αναφέρεται στα πρακτικά της συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου στις 5 Μαρτίου 1904 υπάρχει νόμιμος αριθμός μαθητριών που επιτρέπει τη λειτουργία δημοτικού σχολείου θηλέων. Σύμφωνα με τα ισχύοντα την περίοδο αυτή για να συσταθεί δημοτικό σχολείο θηλέων ξεχωριστό – η συνεκπαίδευση των δύο φύλων δεν επιτρεπόταν – έπρεπε να υπάρχει ικανός αριθμός μαθητριών ανάλογος του πληθυσμού της πόλης ή του χωριού σύστασης του σχολείου και έπρεπε μάλιστα να βρεθεί και δασκάλα που θα αναλάβει τη διδασκαλία. Οι κάτοικοι μάλιστα πρόσφεραν και κτήριο διδασκαλίας και κατοικία της δασκάλας δωρεάν για να μην επιβαρύνουν το δήμο. Το δημοτικό συμβούλιο αποφαίνεται κατά πλειοψηφία θετικά εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις λειτουργίας του σχολείου θηλέων.

Άγνωστο όμως γιατί δημοτικό σχολείο θηλέων συστάθηκε στο Μακρυχώρι το 1911 και πρέπει να λειτούργησε στα μέσα του 1912 ( την ίδια χρονιά λειτούργησε και δημοτικό σχολείο θηλέων στο Ασαρλίκ- Όσσα και μόνο στο Μεγάλο Κεσσερλί – Συκούριο λειτουργούσε από χρόνια σχολείο θηλέων). Με βάση πάλι έγγραφο του δημάρχου Νέσσωνος το Νοέμβριο του 1911 πληροφορούμαστε τις απαραίτητες ενέργειες για την έναρξη λειτουργίας του σχολείου, την εύρεση της δασκάλας και την ανάγκη προμήθειας των αναγκαίων επίπλων και διδακτικών οργάνων και συγκεκριμένα την αγορά μιας θερμάστρας, δύο καρεκλών, ενός τραπεζιού, ενός μελανοπίνακος μετ’ ικρίβαντος, 12 θρανίων τεσσάρων μαθητών.

Το δημοτικό σχολείο θηλέων στεγάσθηκε στο οίκημα το παλιό του σχολείου αρρένων. Λειτούργησε ξεχωριστά μέχρι το 1929 οπότε και βάση τις αλλαγές τα δημοτικά σχολεία έγιναν μεικτά.

Δάσκαλοι - Δασκάλες

 

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας της περιόδου που εξετάσαμε αφορά στο διδακτικό προσωπικό. Τα στοιχεία που διαθέτουμε πάλι δεν είναι πλήρη. Προέρχονται από το αρχείο του τέως δήμου Νέσσωνος, για την περίοδο 1894-1912, από το αρχείο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Ν. Λάρισας για την περίοδο 1920-1950 και από προφορικές μαρτυρίες παλιών μαθητών του σχολείου, των παππούδων μας.

Οι δάσκαλοι κατά τον 19^ο αιώνα ήταν ποικίλης προέλευσης. Ήταν οι πτυχιούχοι διδασκαλείου (οι μόνοι επαγγελματικά καταρτισμένοι), ήταν οι δάσκαλοι που πήραν την άδεια να ασκήσουν το επάγγελμα κατόπιν εξέτασης σε ειδική επιτροπή και ήταν επίσης οι λεγόμενοι γραμματοδιδάσκαλοι που γνώριζαν τις στοιχειώδεις γνώσεις: γραφή, ανάγνωση και αριθμητική. Ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του δήμου προσλαμβάνονταν και η παραμονή τους στη θέση τους εξαρτιόταν τόσο από τα οικονομικά του δήμου όσο και από την εκτίμηση των κατοίκων. Συχνά είναι το φαινόμενο να παραπονούνται οι κάτοικοι για την ποιότητα του δασκάλου και τις επιδόσεις του, για το χαρακτήρα του και γενικά για την εν γένει συμπεριφορά του. Όσο για τις δασκάλες ήταν δυσεύρετες, καθώς προέρχονταν μόνο από ιδιωτικά σχολεία και πιο συγκεκριμένα από τα Αρσάκεια σχολεία και ήταν μέχρι και την πρώτη δεκαετία του εικοστού αιώνα ελάχιστες.

Ο πρώτος δάσκαλος που μας είναι γνωστός είναι ο τούρκος Μουσταφά Ομέρ Χατζή που δίδαξε στο οθωμανικό σχολείο που λειτουργούσε στο Μακρυχώρι μέχρι και το 1898. Η αναφορά του ονόματός του στο αρχείο του τέως δήμου Νέσσωνος οφείλεται στις οικονομικές διαφορές που είχε με τον δήμο, καθώς διαμαρτύρεται για τη μη καταβολή των μισθών του κατά το διάστημα της τουρκικής κατοχής του χωριού 1897-1898. σε έγγραφό του προς τη Νομαρχία Λάρισας αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής: «Διατελών γραμματοδιδάσκαλος των οθωμανοπαίδων Μακρυχωρίου, δυνάμει επισήμου διορισμού προ της 13^ης Απριλίου 1897 εξηκολούθησα να υπηρετώ και ύστερον καθ’ όλον το διάστημα της Τουρκικής κατοχής, δικαιούμενος να πληρωθώ τους μισθούς μου ως επληρώθησαν πάντες οι δημόσιοι και δημοτικοί υπάλληλοι».

Από τους δασκάλους που υπηρέτησαν στο δημοτικό σχολείο αρρένων γνωρίζουμε τους Κωνσταντίνο Ξάνθο 1901,   Μιχαήλ Μίσιο 1905-1907,   Γεώργιος Παπαλέτσιο 1907-1909,   Χαράλαμπος Οικονομόπουλο 1920-1923,  Ιωάννη Χρυσοχόο 1923-1924,     Νικόλαο Βαλαβάτη 1924,       Ευάγγελο Ιωαννίδη 1927-1933.

Στο δημοτικό σχολείο θηλέων δίδαξαν οι δασκάλες Ελένη Αγγελίδου 1912-1913,  Ευδοκία Δημητρίου 1917-1922,   Αγγελική Τουφεξή 1923-1925,   Ελένη Τουφεξή 1924-1925,   Μαρία Πέρρου 1925-1927.

Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929 τα δημοτικά σχολεία γίνονται μικτά. Στο ενιαίο πια δημοτικό σχολείο Μακρυχωρίου από το 1929 και μέχρι το 1950 που εξετάσαμε δίδαξαν οι Ιωάννης Ανδρακάκος, Σωτήρης Κανακάκης, Ζωή Τσούλκα, Νικόλαος Γκόγκος,  Δημήτριος Κωνσταντινίδης και Φανή Σολωμού.

Αναφερόμαστε ενδεικτικά με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία στις περιπτώσεις δύο δασκάλων του Μιχαή Μίσιου και της Ελένης Αγγελίδου. Ο πρώτος δίδαξε στο Μακρυχώρι τα έτη 1905-1907. Οι κάτοικοι όμως του Μακρυχωρίου διαμαρτυρόμενοι πολλές φορές τόσο προς το δημοτικό συμβούλιο Νέσσωνος όσο και προς το εποπτικό συμβούλιο δημοτικής εκπαιδεύσεως ζήτησαν και πέτυχαν την απομάκρυνσή του. Οι λόγοι που επικαλέσθηκαν για την απόλυσή του ήταν η ανάρμοστος συμπεριφορά του και οι συχνές απουσίες του από το σχολείο. Σε έγγραφό τους τον Αύγουστο του 1906 γράφουν: «ο του χωρίου μας δημοδιδάσκαλος Μιχαήλ Μίσιος, κατά το παρελθόν σχολικόν έτος επεδείξατο διαγωγήν ασυμβίβαστον προς το επάγγελμά του, ασύγγνωστον δι’ αμέλειαν ως προς την εκτέλεσιν του καθήκοντός του δους αφορμάς και δημιουργήσας σκάνδαλα εν πολλοίς ζητήμασιν». Και ως απόδειξη αυτών αναφέρουν ότι μεθά συχνά και βρίζει τους κατοίκους με απρεπείς φράσεις, ότι επιτέθηκε πιάνοντάς τον από το μουστάκι και χτυπώντας τον  γιατρό του χωριού Αθανάσιο Ιωαννίδη αποκαλώντας τον τέρας, ότι αμελεί τα καθήκοντά του και δεν παραδίδει τακτικά μαθήματα απουσιάζοντας άλλοτε στη Λάρισα και άλλοτε σε διάφορα μέρη, με αποτέλεσμα οι μαθητές του στις εξετάσεις να είναι όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται «αφωνότεροι ιχθύων», ότι δεν πηγαίνει στην εκκλησία.

Η δεύτερη περίπτωση αφορά στην πρώτη δασκάλα του δημοτικού σχολείου θηλέων Μακρυχωρίου την Ελένη Αγγελίδου, η οποία ανέλαβε τη διδασκαλία μετά από μετάθεσή της από το σχολείο του Συκουρίου από το οποίο έφυγε μετά από παράπονα πάλι των κατοίκων. Η δασκάλα σύμφωνα με έγγραφο της προς την Νομαρχία Λάρισας το Σεπτέμβριο του 1913 παραπονείται για την απαίτηση της εκκλησιατικής επιτροπής για καταβολή ενοικίου για την κατοικία που όπως υποστηρίζει της χορηγήθηκε δωρεάν. Συγκεκριμένα αναφέρει: «κατά το παρελθόν έτος εδιωρίσθην εις την εδώ σχολήν των θηλέων ως δημοδιδάσκαλος. Μ’ εχορήγησεν η κοινότης την παλαιάν σχολήν αρρένων δια να εκπαιδεύονται τα κοράσια και εντός της οποίας υπάρχει κενόν δωμάτιον εις ο κατοικώ. Ήδη δε, επαρουσιάσθη η εκκλησιαστική επιτροπή και ιδία ο Δημήτριος Παρλάντζας, ος δι’ απειλών και απρεπών φράσεων με ηπείλησεν ότι θα με καταγγείλη, εάν δεν πληρώσω ενοίκιον δια το δωμάτιον, ενώ ουδείς εκ των προκατόχων δημοδιδασκάλων επλήρωσε.

Δια δε των φράσεών του εκκίνησε την περιέργειαν όλης της κοινότητος. Εγώ εις απάντησιν των απειλών του είπον ότι θα επικαλεσθώ την βοήθειαν του κ. Νομάρχου και μοι απάντησεν, ότι δεν γνωρίζει κανέναν Νομάρχην».

Μη έχοντας βέβαια όλα τα στοιχεία δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την αλήθεια ή μη και των δύο περιπτώσεων. Είναι ενδεικτικά όμως του κλίματος που επικρατούσε και των αναμείξεων πολλών παραγόντων και ιδιωτών στα εκπαιδευτικά πράγματα.

Μαθήματα – εξετάσεις

 

Τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στα περισσότερα δημοτικά σχολεία εξακολούθησε να ισχύει η αλληλοδιδακτική μέθοδος διδασκαλίας, παρά το γεγονός ότι επίσημα η μέθοδος αυτή καταργήθηκε το 1880. Και αυτό, γιατί οι περισσότεροι δάσκαλοι αυτή τη μέθοδο γνώριζαν και αυτή εξακολούθησαν να χρησιμοποιούν. Σταδιακά η αλληλοδιδακτική αντικαθίσταται με τη συνδιδακτική. Σύμφωνα με το ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα των δημοτικών σχολείων που εκδόθηκε το 1894, εξήντα ακριβώς χρόνια μετά την ίδρυση των δημοτικών σχολείων τα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν τα εξής: θρησκευτικά, ελληνικά, αριθμητική, γεωμετρία, ιστορία, γεωγραφία, φυσική, φυσική ιστορία, ωδική, ιχνογραφία, καλλιγραφία και γυμναστική.

Βέβαια η κανονική εφαρμογή του προγράμματος την περίοδο αυτή εξαρτιόταν από πολλούς παράγοντες: κανονική λειτουργία του σχολείου, παρουσία δασκάλου, δυνατότητές του και αναλογία μαθητικού και διδακτικού προσωπικού.

Το σχολείο λειτουργούσε πρωί και απόγευμα και οι μαθητές όλων των τάξεων σε μια αίθουσα στοιβαγμένοι, παρακολουθούσαν την παράδοση του ενός και μοναδικού δασκάλου, άλλοτε επαρκούς και άλλοτε ανεπαρκούς. Και αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι το Δημοτικό σχολείο Μακρυχωρίου ήταν τα περισσότερα χρόνια μονοτάξιο, δηλαδή μονοθέσιο. Το σχολείο αρχικά ήταν κοινό, δηλαδή λειτουργούσε με τέσσερις τάξεις ενώ μετά το 1929, όπως καθιερώνεται παντού, το δημοτικό σχολείο είναι πια μεικτό και εξατάξιο.

Στο τέλος του έτους οι μαθητές εξετάζονταν προφορικά ενώπιον εξεταστικής επιτροπής και κοινού και όφειλαν να απαντήσουν στις υποβαλλόμενες ερωτήσεις για να προαχθούν ή να απολυθούν. Ο ορισμός της ημέρας των εξετάσεων καθώς και των μελών της εξεταστικής επιτροπής γινόταν από τον επιθεωρητή των δημοτικών σχολείων και το εποπτικό συμβούλιο. Από το αρχείο και πάλι του τέως δήμου Νέσσωνος πληροφορούμαστε ότι την εξεταστική επιτροπή του δημοτικού σχολείου Μακρυχωρίου για το σχολικό έτος 1900-1901 αποτελούσαν οι Γεώργιος Τσίρος, Κωνσταντίνος Τσιτούρας και ο ιερέας του χωριού.

 

 

Μαθητικό Δυναμικό

 

Για τους μαθητές του δημοτικού σχολείου Μακρυχωρίου των πρώτων χρόνων δεν διαθέτουμε στοιχεία, αφού δεν εντοπίσαμε μαθητολόγια της εποχής αυτής. Η μόνη πληροφορία που έχουμε αφορά στο σχολικό έτος 1908-1909 από έγγραφο του δασκάλου Γεωργίου Παπαλέτσου προς το δήμο Νέσσωνος με το οποίο ανακοινώνει τα αποτελέσματα των ετήσιων εξετάσεων του δημοτικού σχολείου αρρένων. Σύμφωνα με αυτό στο σχολείο αρρένων φοίτησαν συνολικά και στις τέσσερις τάξεις 87 μαθητές, από τους οποίους προσήλθαν στις εξετάσεις 64, και προάχθηκαν οι 53. Το μεγαλύτερο μέρος των εγγραφέντων μαθητών ήταν της Α΄ τάξης 40 στον αριθμό έναντι 24 της δευτέρας, 11 της τρίτης και 12 της τετάρτης, γεγονός που παρατηρείται και στα επόμενα χρόνια και που αποδεικνύει τη μη κανονική φοίτηση των παιδιών σε όλες τις τάξεις του σχολείου και τη μη ολοκλήρωση των σπουδών τους στο δημοτικό σχολείο.

Περισσότερα στοιχεία έχουμε για τα επόμενα χρόνια. Στο αρχείο του δημοτικού σχολείου υπάρχουν τα μαθητολόγια των ετών 1919-1928, που αφορούν όμως μόνο στο δημοτικό σχολείο αρρένων και τα μαθητολόγια από το έτος 1936 και μετά του μεικτού πια δημοτικού σχολείου. Κενό παρατηρείται για τα έτη 1929-1935. Έχουμε επίσης και το γενικό έλεγχο του δημοτικού σχολείου αλλά μόνο για τα χρόνια από το 1942 και μετά. Οι ελλείψεις αυτές, φαινόμενο πολύ συχνό για τα σχολεία μας, μας δυσκόλεψαν στην έρευνά μας και δεν μας έδωσαν την ευκαιρία να έχουμε πλήρη εικόνα του μαθητικού δυναμικού του δημοτικού σχολείου. Ελλείψεις επίσης παρατηρήσαμε και στην καταγραφή με συστηματικό τρόπο των στοιχείων των μαθητών, δηλαδή τόπο γέννησης και καταγωγής, ηλικία, επάγγελμα πατρός, τάξη φοίτησης και άλλα στοιχεία.

Έχοντας λοιπόν ως δεδομένο την έλλειψη όλων των πηγών προσπαθήσαμε να εργασθούμε με όσα στοιχεία είχαμε στη διάθεσή μας. Με βάση λοιπόν αυτά παρατηρούμε τα εξής:

Α΄ περίοδος 1919-1929

 

Για την περίοδο αυτή τα στοιχεία που διαθέτουμε αφορούν αποκλειστικά το δημοτικό σχολείο των αρρένων. Ο αριθμός των μαθητών που εγγράφονται στο σχολείο κατά σχολικό έτος ποικίλλει. Κυμαίνεται από 75 έως 95 μαθητές κατά έτος και για τις τέσσερις τάξεις, με εξαίρεση τη χρονιά 1923-24 που ο αριθμός του μειώνεται στους 62.

Μη έχοντας στη διάθεσή μας τα αποτελέσματα κάθε έτους δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των μαθητών που προβιβάζονται στην επόμενη τάξη ή απολύονται ή πόσοι μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο και γιατί. Γεγονός όμως που επισημάνθηκε και παραπάνω είναι το ότι ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν στην Α΄ τάξη είναι υπερβολικά μεγαλύτερος από τους αντίστοιχους των άλλων τάξεων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το σχολικό έτος 1920-21 στο δημοτικό σχολείο αρρένων Μακρυχωρίου φοιτούσαν 94 μαθητές από τους οποίους οι 65 είναι μαθητές της πρώτης τάξης, ενώ στη δευτέρα φοιτούν μόλις 14, στην τρίτη 8 και στην τετάρτη 7.   

Χαρακτηριστικό επίσης της εποχής αυτής είναι η ποικιλομορφία που παρουσιάζεται στην ηλικία των μαθητών. Συναντάμε μαθητές όλων των τάξεων με διαφορετική ηλικία, αν και γνωρίζουμε ότι με βάση τους νόμους της εποχής οι μαθητές εγγράφονταν στο δημοτικό σχολείο στην ηλικία των επτά ετών. Όμως στην πραγματικότητα αυτό δεν ίσχυσε και η ηλικία των μαθητών ποικίλλει από τα επτά χρόνια μέχρι και τα 15 χρόνια, γεγονός που οφείλεται στη μη κανονική λειτουργία του σχολείου, ιδιαίτερα κατά τις εμπόλεμες περιόδους αλλά και στις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής.

Ως προς τον τόπο καταγωγής παρατηρούμε ότι τα χρόνια 1919-1929 το σύνολο σχεδόν των μαθητών προέρχονται από το Μακρυχώρι ενώ οι ελάχιστοι έχουν προέλευση διαφορετική, όπως από τη Σαμαρίνα, Κούμποβο, Μπιτόλια , Σπηλιά, Θράκη και Αθήνα. Είναι όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι. Οι γονείς των περισσοτέρων μαθητών είναι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και κυρίως ποιμένες, κτίστες, ενώ ελαχίστων μαθητών οι γονείς ασκούσαν το επάγγελμα του παντοπώλη, καφεπώλη, κρεοπώλη ή του σιδηρουργού, αγωγιάτη, ράπτη, υποδηματοποιού, εργάτη. Εμφανίζονται ακόμη μια- δυο φορές το επάγγελμα του αγροφύλακα, του γιατρού και του βιομήχανου. Εντύπωση μας προκάλεσε η αναγραφή της λέξης ορφανός στη στήλη του επαγγέλματος του πατρός ή της λέξης πρόσφυξ. Το ποσοστό των ορφανών μαθητών αρκετά μεγάλο, γεγονός όμως που εξηγείται λόγω και του χαμηλού μέσου όρου ζωής των ανθρώπων την εποχή αυτή αλλά και λόγω των πολέμων.

  

Β΄ Περίοδος 1936-1950

 

Για την περίοδο αυτή τα στοιχεία που είχαμε στη διάθεσή μας ήταν περισσότερα, καθώς έχουμε πλήρη στοιχεία των μαθητών τόσο από τα σωζόμενα μαθητολόγια και γενικούς ελέγχους όσο και από προφορικές μαρτυρίες.

Το δημοτικό σχολείο Μακρυχωρίου είναι πια μεικτό και εξατάξιο. Ο αριθμός πια των μαθητών διπλασιάζεται καθώς ενσωματώνονται και τα κορίτσια.

Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι κατά την περίοδο αυτή λόγω της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου παρουσιάζεται δυσλειτουργία του σχολείου όπως συνέβη σε όλη τη χώρα. Το σχολείο δε λειτούργησε κατά τα σχολικά έτη 1940-41 και 1942-43 λόγω της κατοχής ενώ άλλαξε και η διάρκεια του σχολικού έτους όπως το σχολικό έτος 1941-42 τελείωσε το Δεκέμβριο του 42 ή το σχολικό έτος 1943-44 ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 1944 ή το σχολικό έτος 1944-45 λήγει επίσης το Δεκέμβριο του 45. Το σχολείο επίσης δε λειτούργησε κατά το σχολικό έτος 1946-47 στη διάρκεια του εμφυλίου. Χωρίς να είμαστε βέβαιοι ίσως αυτό οφείλεται και στην απόλυση του δασκάλου για πολιτικούς λόγους.

Λόγω λοιπόν της μη κανονικής λειτουργίας του σχολείου ο αριθμός των μαθητών – αγοριών και κοριτσιών- παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις καθώς εγγράφονται δύο και τρεις φορές οι μαθητές για να ολοκληρώσουν. Έτσι κατά τα χρόνια αυτά το μαθητικό δυναμικό κυμαίνεται από 150 έως 200 περίπου με εξαίρεση τα σχολικά έτη 1947-48 και 1948-49 που ο αριθμός τους ξεπερνά τους 300 λόγω της φοίτησης στο δημοτικό σχολείο Μακρυχωρίου και των μαθητών των σχολείων Ελάτειας, Παραποτάμου και Ευαγγελισμού.

Και τα χρόνια αυτά παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο της μη παρακολούθησης όλων των τάξεων και κατά συνέπεια της μη ολοκλήρωσης των σπουδών. Μόνο το 30% περίπου φτάνει στην έκτη τάξη ενώ οι υπόλοιποι διακόπτουν τη φοίτηση. Είναι χαρακτηριστικές οι διαφορές του αριθμού των μαθητών που φοιτούν στην Α΄ τάξη με τους αντίστοιχους της Στ΄ τάξης.

Ως προς τον τόπο καταγωγής η πλειοψηφία των μαθητών κατάγεται από το Μακρυχώρι με εξαίρεση τα δύο σχολικά έτη που αναφέραμε όπου έχουμε αρκετούς μαθητές από Ελάτεια, Ευαγγελισμό και Παραπόταμο. Συναντάμε βέβαια και ελάχιστους μαθητές με τόπο καταγωγής τη Σαμαρίνα, Αμπελάκια, Κυψελοχώρι, Κουλούρι, Λάρισα ή Αθήνα.

Το ίδιο ισχύει και ως προς την κοινωνική τους προέλευση. Οι κύριες ασχολίες των γονέων τους εξακολουθούν να είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία και εκτός των επαγγελμάτων που αναφέραμε και στην προηγούμενη περίοδο παρουσιάζονται ακόμη το επάγγελμα του μυλωθρού, μηχανικού, σωφέρ κλητήρα.

Τέλος για τα σχολικά έτη μετά το 1940 έχουμε τη δυνατότητα μέσα από το βιβλίο του γενικού ελέγχου να παρατηρήσουμε και τη βαθμολογία των μαθητών καθώς και τη διαγωγή τους. Ως προς τη βαθμολογία από την περίοδο αυτή και μετά ισχύει η βαθμολογική κλίμακα 1-4 κακώς και οι μαθητές απορρίπτονται, 5 σχεδόν καλώς, 6-7 καλώς, 8-9 λίαν καλώς και 10 άριστα. Ως προς την διαγωγή χρησιμοποιούνται οι χαρακτηρισμοί μέτρια, κοσμιωτάτη ή αρίστη.

Αναφερόμαστε ενδεικτικά στο σχολικό έτος 1949-1950

Στο σχολείο γράφτηκαν συνολικά 207 μαθητές (118 αγόρια και 89 κορίτσια)

16 μαθητές διέκοψαν τη φοίτηση

εξετάσθηκαν 191 μαθητές και προάχθηκαν 174

από το σύνολο των 174 προαχθέντων μαθητών και των έξι τάξεων

34 μαθητές βαθμολογήθηκαν με βαθμό σχεδόν καλώς 5

61 μαθητές βαθμολογήθηκαν με βαθμό καλώς 6-7

45 μαθητές βαθμολογήθηκαν με βαθμό λίαν καλώς 8-9

34 μαθητές με βαθμό άριστα 10     

 

 

   Προσθήκη λεζάντας

ETOΣ

1881

1889

1896

1907

1928

1951

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

466

651

775

1028

1045

1488

Εδω λειτουργησε το πρωτο Δημοτικο Σχολειο απο το 1881 μεχρι το 1914 περιπου.

Αρχείο τέως δήμου Νέσσωνος - Κείμενα

 

Γενικά

Αριθμ πράξης 8/16-9-1883

Πρώτος προϋπολογισμός Δήμου Νέσσωνος

«δια το επιόν έτος 1884»

κεφάλαιον Δ΄ εκπαιδευτικά

άρθρον 1 μισθοί δημοδιδασκάλων δραχμαί 1200

άρθρον 2 ενοίκια δημοτικών σχολείων δραχμαί 200

άρθρον 3 εύσημα, βραβεία και υλικόν σχολείων δραχμαί 100

σύνολον 1500.

Μέγα Κεσερλί 16 7βρίου 1883

Ο Δήμαρχος Νέσσωνος

Μαχμούτ Μεχμέτ Αγάς

 

Διδακτήρια

Πρακτικά Συνεδριάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου Νέσσωνος

Συνεδρίασις της 9 Δεκεμβρίου 1894

Αντικείμενον συνεδριάσεως

Περί χορηγήσεως πιστώσεως εκ του αποθεματικού κεφαλαίου του προϋπολογισμού τρέχοντος έτους δι’ ανέγερσιν του δημοτικού σχολείου αρρένων Μακρυχωρίου.

Γνώμαι συμβούλων

Ο Ν. Παπασωτηρίου ηρνήθη ν’ αποφανθή

Οι Ν. Τσάπανος και Π. Δημόπουλος προέτειναν να χορηγηθή πίστωσις δραχ. 500, οι δε λοιποί να χορηγηθή δραχμ. 300.

Απόφασις κατά πλειοψηφίαν 9 υπέρ και 1

Χορηγεί πίστωσιν εκ του αποθεματικού κεφαλαίου του προϋπολογισμού τρεχ. έτους δραχμ. 300 δι’ ανέγερσιν του σχολείου αρρένων Μακρυχωρίου. 

Πρόεδρος Ιω. Χατζής μέλη …..

 

Αριθμ πράξης 43/11-10-1896

Το δημοτικόν συμβούλιον Νέσσωνος ………….ο δήμαρχος (Γ. Π. Ευαγγέλου) επρότεινεν τω συμβουλίω την έγκρισιν της μισθώσεως των δια σχολεία των Οθωμανικών Γραμματοδιδασκαλείων των χωρίων Μεγάλου Κεσερλί, Μικρού Κεσερλί και Μακρυχωρίου χρησιμευόντων οικημάτων επί εν έτος από 1 Ιανουαρίου 1896 και αντί δρχ. 150 εκατόν πεντήκοντα ετησίως.

Έγινε δεκτή η πρόταση ομόφωνα.

 

Αριθμ πράξης 40/9-5-1899

Το δημοτικόν συμβούλιον Νέσσωνος……τη προσκλήσει του δημάρχου Γ. Π. Ευαγγέλου και νομίμου απαρτίας γενομένης ο Δήμαρχος λαβών τον λόγον ητήσατο του εκ του αποθεματικού κεφαλαίου του προϋπολογισμού τρέχ. έτους πίστωσιν δρχ. 75 προς πληρωμήν των ενοικίων του διδακτηρίου του εν Μακρυχωρίω σχολείου των αρρένων από 13 Ιανουαρίου μέχρι τέλους Μαΐου 1898.

Το συμβούλιον λαβόν υπόψη τα ως άνωθι εκτιθέμενα και συσκεφθέν ομοφώνως αποφαίνεται.

Απορρίπτει την αίτησιν περί χορηγήσεως της αιτουμένης πιστώσεως των δραχμών 75 δι’ ενοίκιον του διδακτηρίου του εν Μακρυχωρίω σχολείου των αρρένων από 1^ης Ιανουαρίου μέχρι τέλους Μαΐου 1898 διότι δεν ελειτούργει, ένεκα της Τουρκικής κατοχής.

Ο Προεδρεύων

Δημ. Μότσιος τα μέλη……

 

Αριθμ. 533/16-1-1904

Το Δημοτικόν Συμβούλιον Νέσσωνος

……..παρουσία και του Δημάρχου Στεργίου Κακαγιάννη όστις επρότεινεν εις το Συμβούλιον να ψηφίση πίστωσιν δραχ. 30 εκ του αποθεματικού κεφαλαίου του προϋπολογισμού τρέχ. έτους και διατεθώσιν δια την αγοράν μιας θερμάστρας, λίαν χρησίμου εις την εν Μακρυχωρίω Σχολήν των αρρένων ήτις στερείται τοιαύτης.

Το συμβούλιον ακούσαν τ’ ανωτέρω αποφαίνεται ομοφώνως.

Εγκρίνει ……

 

Από το 1911 ή 12 που αρχίζει να λειτουργεί το θηλέων στεγάζεται στο κτήριο που ήταν παλιά το αρρένων. Μήπως το σχολείο των αρρένων κτίζεται στις αρχές του 1900 (να δω τα σχετικά με τα σχολεία Συγγρού).

 

 

Στο κτίριο του πρώτου Σχολείου λειτούργησε  και βιβλιοθήκη τη δεκαετία του 1950

Εδώ νέοι του χωριού μασ στην εισοδο της βιβλιοθήκης

Σύσταση Σχολείων

Σχολείο Αρρένων

Δεν γνωρίζουμε πότε συστάθηκε το σχολείο αρρένων του Μακρυχωρίου. Η πρώτη αναφορά που έχουμε αφορά το έτος 1894 (από πρακτικά του δήμου Νέσσωνος). Λογικά πρέπει να λειτούργησε πολύ νωρίτερα αν λάβουμε υπόψη τον προϋπολογισμό του δήμου τον Ιούνιο του 1883 για το έτος 1884 από τις δαπάνες για τους δασκάλους.

Σχολείο Οθωμανικό

Λειτουργεί τα πρώτα χρόνια και κατά την περίοδο 1897-1898. Εξάλλου οι Οθωμανοί εγκατέλειψαν οριστικά το Μακρυχώρι μετά τον πόλεμο του 1897.

Σχολείο θηλέων

Λειτουργεί πολύ αργότερα το 1904 γίνεται αίτησις, μάλλον από το σχολικό έτος 1911-1912.

 

Αριθμ 549/5-3-1904

Το δημοτικόν Συμβούλιο Νέσσωνος

……παρουσία και του δημάρχου Στ. Κακαγιάννη, όστις εισήγαγεν εις το Συμβούλιον την από 3 Ιανουαρίου ε.ε. αίτησιν των κατοίκων Μακρυχωρίου ζητούντων την σύστασιν δημοτικού σχολείου θηλέων εν τω χωρίω των ως υπάρχοντος νομίμου αριθμού των μαθητριών, προσφερόντων δε και κτίριον διδακτηρίου και κατοικίαν διδασκαλίσσης δωρεάν.

Το συμβούλιον συσκεψάμενον αποφαίνεται.

Κατά πελιοψηφίαν πέντε κατά τεσσάρων παραδέχεται την αίτησιν των κατοίκων του χωρίου μακρυχωρίου δι’ ης ζητούσι την σύστασιν δημοτικού σχολείου θηλέων και προτείνει τούτο, αν όντως ο αριθμός των μαθητριών ανέρχεται εις τον νόμιμον τοιούτον υποχρεουμένων των κατοίκων να χορηγήσωσι δωρεάν διδακτήριον.

Ο πρόεδρος τα μέλη…..

 

Αριθμ 1150

Βασίλειον της Ελλάδος

Προς τον κ. Επιθεωρητήν των δημοτικών σχολείων του νομού Λαρίσης

 

Επικειμένης μετ’ ου πολύ της ενάρξεως της λειτουργίας των ιδρυθέντων εσχάτως δημοτικών σχολείων θηλέων εν τοις χωρίοις Ασαρλίκ και Μακρυχωρίου, του Δήμου μου, εις α προυτάθησαν παρά του δημοτικού συμβουλίου και αι διοριστέαι διδασκάλισσαι, υφίσταται απόλυτος ανάγκη της προμηθείας των εν τω πίνακι αναφερομένων επίπλων και διδακτικών οργάνων.

Δι’ ο σας παρακαλώ, όπως εις α΄ συνεδρίασιν του εποπτικού συμβουλίου ζητήσητε την έγκρισιν της προμηθείας των ειδών τούτων.

Μέγα Κεσερλί τη 29 Νοεμβρίου 1911

Ο Δήμαρχος Νέσσωνος

Στ. Κακαγιάννης

Ζητούν με βάση τον πίνακα που ακολουθεί για το σχολείο των θηλέων του Μακρυχωρίου

1 θερμάστρα, 2 καθέκλαι, 1 τράπεζα, 1 μελανοπίναξ μετ’ ικρίβαντος, 12 θρανία τεσσάρων μαθητών.

Εγκρίθηκε με πράξη του εποπτικού συμβουλίου η προμήθεια των ανωτέρω επίπλων κλπ.

Δεκέμβριος 1911

Ο επιθεωρητής Σωτ/ Προφαντόπουλος

 

Εξετάσεις - αποτελέσματα

Αριθμ πράξης 431/24-6-1901

Διορισμός εξεταστικών επιτροπών

Δ) δια το σχολείον του χωρίου Μακρυχωρίου τους 1) Γεώργιον Τσίρον 2) Κωνστ. Τσιτούραν και 3) τον ιερέα και εφημέριον του χωρίου

 

Έγγραφο επιθεωρητή

Αριθμ 252/18-6-1908

Προς τον δήμαρχον Νέσσωνος

Ορισμός ημέρας ενάρξεως εξετάσεων για τα σχολεία του Δήμου

Για τα σχολεία Μακρυχωρίου, Μπαξιλάρ και Μικρού Κεσερλή την 26 Ιουνίου ημέρα Πέμπτην.

Παραγγέλλει την υποβολή των αποτελεσμάτων των εξετάσεων.

Ο  επιθεωρητής: Δ. Ν. Κουβελάς

 

Αποτελέσματα εξετάσεων σχολ. Έτους 1908-1909

Δημοτικόν σχολείον Μακρυχωρίου

Αποτελέσματα ενιαυσίων εξετάσεων του εν Μακρυχωρίω Νέσσωνος δημοτικού σχολείου των αρρένων

Τάξη Α΄

Εγγραφέντες: 40

Εξετασθέντες: 29

Προαχθέντες: 18

Τάξη Β΄

Εγγραφέντες: 24

Εξετασθέντες: 21

Προαχθέντες: 21

Τάξη Γ΄

Εγγραφέντες: 11

Εξετασθέντες: 8

Προαχθέντες: 8

Τάξη Δ΄

Εγγραφέντες: 12

Εξετασθέντες: 6

Προαχθέντες: 6

Σύνολο

Εγγραφέντες: 87

Εξετασθέντες: 64

Προαχθέντες: 53

Εν Μακρυχωρίω τη 16 Ιουνίου 1909

Ο δημοδιδάσκαλος

Γ. Παπαλέτσος

 

Αριθμ. 242

Εν Λαρίση τη 14 Ιουνίου 1910

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Παρηγγέλθησαν οι διευθυνταί των δημοτ. Σχολείων των αρρένων και οι υποδιδάσκαλοι του υφ’ υμάς δήμου να ενεργήσωσι τας εξετάσεις την 20 Ιουνίου, η δε διευθύντρια του σχολείου των θηλέων Μεγ. Κεσερλή την 23 Ιουνίου.

Ο επιθεωρητής Δ. Ν. Κουβελάς

 

Αριθμ. 518

Εν Λαρίση τη 14 Ιουνίου 1911

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Δηλούται υμίν, ότι ώρισα ημέραν εξετάσεων των σχολείων 1) μακρυχωρίου ……την 19 Ιουνίου …..

Ο επιθεωρητής Δ. Ν. Κούβελας

Το 1959 κατεδαφίστηκε το πρώτο Σχολείο και έγινε το κτίριο της Κοινότητας  σήμερα ΚΕΠ.

Πίσω απο τους μαθητές φαίνεται μισογκρεμισμένο το παλιό Σχολείο

Δάσκαλοι και δασκάλες

Υπόθεση οθωμανού γραμματοδιδασκάλου

Αριθμ 426/27-4-1901

Το Δημοτικόν Συμβούλιον Νέσσωνος συγκείμενον εκ του Προέδρου αυτού Γεωργ. Πολύζου και των εν τω σχετικώ πρακτικώ ονομαζομένων μελών …….

Συνεδριάσαν εν τω δημαρχιακώ καταστήματι σήμερον την 27 Απριλίου του έτους 1901 ημέραν Παρασκευήν παρουσία και του Δημάρχου Χρ. Παπαζαχαρίου, όστις ανέγνωσεν την υπ’ αριθμ. 1679 ε.ε. διαταγήν του κ. Νομάρχου Λαρίσης καθ’ ην παραγγέλλεται να υποβάλλη και αύθις εις το συμβούλιον την αίτησιν του γραμματοδιδασκάλου Μακρυχωρίου Ομέρ Χατζή Ομέρ περί πληρωμής των μισθών αυτού από 1^ης Μαρτίου 1897 μέχρι τέλους Μαΐου του 1898 και ως στηριζομένη εις επίσημα έγγραφα επιβάλλουσαν την πληρωμήν.

Το Συμβούλιον συσκεψάμενον και συζητήσαν ικανώς περί του αντικειμένου τουτου, ειδός ότι ο αιτών δεν υπηρέτησε καθ’ όλον το διάστημα της τουρκικής κατοχής και ότι και εάν υπηρέτησεν επληρώθη εκ του κοινοτικού ταμείου του χωρίου Μακρυχωρίου ον την διαχείρισιν έλαβον αυθαιρέτως οι ομόφυλοί του και κατηνάλωσαν και κοινοτικά έσοδα εις θεραπείαν της Οθωμανικής μόνον Κοινότητος αποκλείσαντες την ελληνικήν θεωρούν δεν είνε δίκαιον να πληρωθή τους μισθούς διό και αποφαίνεται ομοφώνως.

Ουδέν δικαίωμα κέκτηται ο αιτών ίνα πληρωθή δις τους μισθούς.

Εφ’ ω συνετάχθη η παρούσα πράξις ήτις αναγνωσθείσα και βεβαιωθείσα υπογράφεται.

Ο πρόεδρος

Γεώργιος Χρ. Πούλιος  τα μέλη ……

 

Αριθμ πρωτοκόλλου 3424

Εν Λαρίση τη 25 Μαΐου 1901

Βασίλειον της Ελλάδος

Ο Νομάρχης Λαρίσσης προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Λαβόντες υπόψη την από 6 Δεκεμβρίου 1900 αίτησιν προς την Νομαρχίαν του Μουσταφά Χατζή Ομέρ πρώην Γραμματοδιδασκάλου εν τω χωρίω Μακρυχώρι του δήμου σας, περί της πληρωμής αυτώ 750 δρχ. εκ του δημοτικού ταμείου δια μισθοδοσίας αυτού από 1^ης Μαρτίου 1897 μέχρι της 28^ης Μαΐου 1898 και την υπ’ αριθμ. 426/27-4-1901 πράξιν του παρ’ υμίν δημοτικού συμβουλίου δι’ ης τούτο αποφαίνεται ότι δεν δικαιούται να πληρωθή τους μισθούς δια τον χρόνον της υπό των Τούρκων κατοχής της Θεσσαλίας ως λαβών τούτον από του κοινοτικού ταμείου του χωρίου Μακρυχώρι δια των Οθωμανών.

Επειδή δια του υπ’ αριθμ 81 π. ε. εγγράφου του ο Μουφτής Λαρίσης προς ην Νομαρχίαν αναφέρει ότι ο ειρημένος γραμματοδιδάσκαλος δεν επληρώθη τους δεδουλευμένους μισθούς του από 1^ης Μαρτίου 1897 μέχρι της 28^ης Μαΐου 1898 ούτε παρά των οθωμανών κατοίκων εκ του κοινοτικού ταμείου του χωρίου Μακρυχώρι ούτε εκ του τουρκικού δημοσίου ταμείου κατά την διάρκειαν της κατοχής επομένως ο περί τουναντίου ισχυρισμός του δημοτικού συμβουλίου δεν είναι βάσιμος. Επειδή εκ των προσαγομένων υπ’ αριθ. 17 ανεξοφλήτων χρηματικού εντάλματος του δήμου σας εκ δραχμών 50 εκδοθέντος επ’ ονόματι του γραμματοδιδασκάλου τούτου δια μισθόν του μηνός Μαρτίου του 1897 προκύπτει ότι ούτος δεν επληρώθη τας αποδοχάς του πάσας και αν παραδεχθή τις ως αληθή τον ισχυρισμόν του δημοτικού συμβουλίου. Επειδή άλλωστε είναι δίκαιον να δοθή ανάλογος αποζημείωσις εις τον αιτούντα, η δε δικαία αύτη αναγομένη εις τα έξοδα της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως τυγχάνει νόμω υποχρεωτική εις τον Δήμον.

δυνάμει του άρθρου 17 εν συνδυασμώ προς το άρθρο 55 και 122 του Νόμου περί δήμων, τροποποιούντες την υπ’ αριθμ. 426 ε.ε. πράξιν του παρ’ υμίν δημοτικού συμβουλίου εγκρίνομεν εις βάρος του αποθέματος του εφετεινού προϋπολογισμού του Δήμου πίστωσιν δραχμ. Τριακοσίων πεντήκοντα (350) πληρωτέων εις τον περί ου πρόκειται Οθωμανόν Μουσταφά Χατζή Ομέρ λόγω αποζημιώσεως αυτού ως γραμματοδιδασκάλου εν τω χωρίω Μακρυχώρι από της 1^ης Μαρτίου 1897 μέχρι τέλους Μαΐου 1898 παραγγέλλομεν δε να κοινοποιήσητε την παρούσαν εις τον πρόεδρον του δημοτικού Συμβουλίου επί αποδείξει υποβλητέα εν τάχει.

Ο Νομάρχης

Δ. Φανδρίδης;

 

Αίτησις Μούστου Χατζή Ομέρ πρώην γραμματοδιδασκάλου Μακρυχωρίου

Εν Μεγάλω Κεσερλί τη 24 Μαΐου 1902

Προς το Σεβαστόν Δημοτικόν Συμβούλιον Νέσσωνος

(δια του κ. Προέδρου αυτού)

 

Διατελών γραμματοδιδάσκαλος των οθωμανοπαίδων Μακρυχωρίου, δυνάμει επισήμου διορισμού προ της 13^ης Απριλίου 1897 εξηκολούθησα να υπηρετώ και ύστερον καθ’ όλον το διάστημα της Τουρκικής κατοχής. Δικαιούμενος να πληρωθώ τους μισθούς μου ως επληρώθησαν πάντες οι δημόσιοι και δημοτικοί υπάλληλοι οι πλείστοι των οποίων δεν ειργάσθησαν μάλιστα καθ’ ο προσφυγόντες εις τας μη κυριευθείσας υπό των Τούρκων επαρχίας εζήτησα δι’ αιτήσεώς μου προς την Σ. Νομαρχίαν Λαρίσης την πληρωμήν των καθυστερουμένων μισθών μου. το Δημοτικόν όμως Συμβούλιον εχορήγησεν πίστωσιν προς πληρωμήν του ημίσεως των καθυστερουμένων μισθών μου μόνον.

Επειδή δικαιούμαι να πληρωθώ και το έτερον ήμισυ παρακαλώ το Σεβαστόν Δημοτικόν Συμβούλιον ίνα χορηγήση την προς τούτο πίστωσιν, ειδός ότι εάν αρνηθή την χορήγησιν, η δικαιοσύνη θέλει επιδικάσει αυτήν καθ’ ότι ουδείς ούτε δημόσιος, ούτε δημοτικός υπάλληλος απεκλείσθη του δικαιώματός τούτου δια νόμου ή Κυβερνητικών μέτρων, και άνευ λόγου θέλει βαρύνει η δημοτική αρχή το δημοτικόν ταμείον με τα δικαστικά έξοδα.

….και ευελπιστώ ότι θέλει εισακουσθεί η παράκλησίς μου.

ευπειθέστατος

Μούστος Χατζή Ομέρ, αγράμματος της ελληνικής γραφής.

 

Αριθμ 2799 εν Λαρίση τη 20 Ιουνίου 1902

Βασίλειον της Ελλάδος

Ο Νομάρχης Λαρίσης

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Κατόπιν της ομοιοαρίθμου από 17 Μαίου ε.ε. διαταγής ημών, παραγγέλλομεν να υποβάλητε την πράξιν του δημοτικού συμβουλίου περί μεταφοράς και ανανεώσεως των υπ’ αριθμ 6 ε.ε. χρηματικού εντάλματος δια τους καθυστερουμένους μισθούς παρελθόντων ετών του οθωμανού διδασκάλου Μούστου Χατζή Ομέρ, αναφέρητε δε τον λόγον δι’ ον  μέχρι τούδε δεν πράξατε τούτο.

Ο Νομάρχης

 

Είχε σταλεί και τον Μάιο του 1902 - Ίδιο έγγραφο στέλνεται και τον Ιούλιο του 1902

   

Το Σχολειο του Συγγρου στη μεση του χωριου

Υπόθεση Μιχαλη Μίσιου

Από έγγραφο του δασκάλου προς τη Νομαρχία φαίνεται να διδάσκει στο Μακρυχώρι το Νοέμβριο του 1905.

Αίτησις των κατοίκων του χωρίου Μακρυχωρίου του Δήμου Νέσσωνος

Εν Μακρυχωρίω τη 4^η Αυγούστου 1906

Προς τον Κύριον Δήαμρχον Νέσσωνος

Κ. Δήμαρχε,

Ως και προφορικώς ανηνέχθημεν προς υμάς πολλάκις, ο του χωρίου μας δημοδιδάσκαλος Μιχαήλ Αρ. Μίσιος, κατά το παρελθόν σχολικόν έτος επεδείξατο διαγωγήν ασυμβίβαστον προς το επάγγελμά του, ασύγγνωστον δι’ αμέλειαν ως προς την εκτέλεσιν του καθήκοντός του δους αφορμάς και δημιουργήσας σκάνδαλα εν πολλοίς ζητήμασιν· ως απόδειξιν της αυμβιβάστου ταύτης διαγωγής του και της ασυγγνώστου αμελείας αυτού λαμβάνομεν την τιμήν ν’ αναφέρωμεν τινάς εκ των πράξεών του.

Μεθήσκων συχνάκις, ύβριζε δια των αισχροτέρων ύβρεων ας εξ αιδούς αποφεύγομεν να ονομάσωμεν όλους τους κατοίκους του χωρίου μας, επί τη παρατηρήσει δε τινών δεν εδίστασε να επιτεθή κατά του παρατηρήσαντος αυτόν ιατρού του χωρίου μας κ. Αθ. Ιωαννίδου, αποκαλέσας αυτόν εν τη κεντρική πλατεία του χωρίου μας «Τέρας» ….. σύναμα αυτόν (ιατρόν) εκ του μύστακος και ραπίσας εις το πρόσωπον, σκάνδαλον δ’ ένεκεν τούτου δημιουργήσας εν τω χωρίω μας. Άλλοτε δε πάλιν εν μέθη διατελών ο αυτός διδάσκαλος μας απεκάλεσεν εν μέσω πλατεία «κερατάδες» τινας Μακρυχωρίτας και πουτάνας τας γυναίκας των, επί τη παρατηρήσει δε τινων εκ των τα πρώτα φερόντων εν τω χωρίω μας, ότι οφείλει να σέβηται τας οικογενείας και δεν ήναι πρέπον αυτώ καθό διδασκάλω να υβρίζη ως άνθρωπος χυδαίος, επετέθη δια χειροτέρων ύβρεων κατ’ αυτού δι ο και συμπλοκή επήλθεν αλληλοκτυπηθείς μάλλιστα μετά των κτηματικών του χωρίου μας Κωνστ. Αθ. Ρίζου και Θεοδώρου Γραμμοστιάνου, απεσοβηθέντων δε σοβαρών γεγονότων τη μεσολαβήσει πολλών εχεφρονούντων. Πλην δε τούτων και άλλας άλλοτε τοιαύτας αισχράς και χυδαίας ύβρεις εναντίον πολλών ατόμων του χωρίου μας εξεστόμισεν ούτος ένεκα των οποίων πάντοτε αντιπαθούσι κατ’ αυτού αδύνατος δε αποβαίνει η εν τω χωρίω μας πλέον διαμονή του.

Εκτός όμως της ασυμβιβάστου ταύτης διαγωγής ην επέδειξεν ο κύριος ούτος επέδειξε και ασύγγνωστον αμέλειαν εις την εκτέλεσιν των καθηκόντων του κατά το παρελθόν σχολικόν έτος μη παραδίδων τακτικώς μαθήματα εις τους μαθητάς, αλλά τακτικώτατα απουσιάζων, αποδημών άλλοτε εις Λάρισαν και άλλοτε άλλοθι διακόπτων δε ούτω τα μαθήματα και ουδεμίαν προσοχήν δίδων εις το έργον του, προς βλάβην των μαθητών οίτινες εν ταις εξετάσεσιν ως πάντες αντελήφθημεν ήσαν αφωνότεροι ιχθύων ένεκα της αμελείας του διδασκάλου των. Εκτός δε τούτων ουδέποτε εφάνη εις την Εκκλησίαν ως διδάσκαλος ταχθείς δια την ηθηκοποίησιν των τέκνων μας. Ένεκα των ανωτέρω λόγων φρονούμεν ότι επιβάλλεται όπως ενεργηθή η απομάκρυνσίς του ανωτέρου δημοδιδασκάλου Μιχ. Μισίου εκ του χωρίου μας, άλλως δηλούμεν ότι θα παύσωμεν αποστέλλοντες τα τέκνα μας εις το σχολείον εφ’ όσον υπηρετεί ο ανωτέρω διδάσκαλος ο τοσαύτην ασυμβίβαστον διαγωγήν και αμέλειαν επιδείξας.

Ευελπιστούντες ότι θέλομεν εισακουσθή

Διατελούμεν ευπειθέστατοι οι αιτούντες

Ακολουθούν υπογραφές κατοίκων

 

Αριθμ 493

Μέγα Κεσερλί 31 Μαρτίου 1907

Προς τον Κύριον Νομάρχην Λαρίσης

Περί επιστροφής αιτήσεως δημοδιδασκάλου Μακρυχωρίου, της διαγωγής αυτού και απολογία δια την βραδύτητα.

Απολογούμενος εν πρώτοις επί της έναντι αναφερομένης διαταγής υμών, αναφέρω εις Υμάς κε νομάρχα, μετά σεβασμού ότι ουχί εξ αδιαφορίας προς τα διαταχθέντα δια της υπ’ αριθμ. 106 από 19 Φεβρουαρίου ε.ε. ετέρας διαταγής υμών, δεν παρέσχωμεν μέχρι τούδε τας δια ταύτης αιτηθείσας πληροφορίας, αλλά διότι το μεν ένταλμα των γραφικών του παραπονεθέντος δημοδιδασκάλου Μακρυχωρίου Μιχ. Μισίου είχεν εκδοθεί και εγχειρισθεί εις αυτόν πριν η περιέλθει εις την υπηρεσίαν μας η διαταγή υμών αύτη, τας δε ημέρας δέκα ας είχομεν εκ του Ιανουαρίου μηνός ε.ε. είχε παραδεχθή και αυτός ο παραπονεθείς δημοδιδάσκαλος, ούτω δε εθεωρήσαμεν ότι εξέλιπον πλέον τα παράπονά του, αναγνωρισθέντος του δικαίου της ενεργείας μας, τούτου δε ένεκα δεν προέβημεν εις την επιστροφήν των αναφορών. Επιστρέφων ημείς ήδη εις υμάς κ. Ν. τας περί ου πρόκειται αναφοράς του δημοδιδασκάλου Μιχ. Μισίου αναφέρω ως ανωτέρω ότι το  ένταλμα των γραφικών αυτού είχεν εκδοθεί και εγχειρισθεί τω αιτούντι δημοδιδασκάλω πολύ ενωρίτερον από ….της διαταγής υμών ως προς τας ημέρας δε καθ’ ας απουσίασεν ο κύριος ούτος εκ Μακρυχωρίου και δεν ειργάσθη δι ας προσποιείται άγνοιαν πληροφορώ κ. Νομάρχα ότι καθ’ όλον τον Ιανουάριον μήνα δεν ειργάσθη παντάπασι, καθόσον μέχρι μεν των Θεοφανείων δεν ηργάσθη, δικαιολογούμενος ότι όλα τα Σχολεία αργούσι κατά τας ημέρας ταύτας, κατόπιν δε πάλιν απουσίασεν …εκ Μακρυχωρίου από 10 και 11 του αυτού μηνός, την 15 και 16 ιδίου, από της 18 μέχρι της 22ας ιδίου συμπεριλαμβανομένης και από της 26^ης μέχρι και της 31^ης συμπεριλαμβανομένης, μεταβαίνων άλλοτε μεν εις Τύρναβον, άλλοτε εις Λάρισαν, άλλοτε εις Αμπελάκια και άλλοτε ενταύθα, εξ όλων δε αυτών των απουσιών επιεικώς κρίνας απέκοψα μόνον δέκα ημέρας εκ του μισθού του, δι’ ας τα παράπονα αυτού.

Επί τη ευκαιρία ταύτη της δοθείσης αφορμής περί του δημοδιδασκάλου τούτου, θεωρώ όπως καταστήσω εις υμάς κ. ν. γνωστήν την ην δεικνύει ασυμβίβαστον εις το επάγγελμά του διαγωγήν και ασύγγνωστον αμέλειαν και …..εις την εκτέλεσιν του καθήκοντος του ην διαγωγήν του καίτοι κατ’ επανάληψιν δια αναφορών …..οι κάτοικοι Μακρυχωρίου κατεστήσαμεν γνωστήν τω Σ. εποπτικώ [τελειώνει εδώ και πρόκειται για πρόχειρο κείμενο]

 

Αρ. 98

Εν Λαρίση τη 18 Φεβρουαρίου 1907

Τω κ. Δημάρχω Νέσσωνος

Παρακαλείσθε να διαπέμψητε το έγκλειστον έγγραφον επί αποδείξει τω εν Μακρυχωρίω δημοδιδασκάλω.

Το πρόστιμον δε το επιβληθέν αυτώ κρατηθείη παρά του ενταύθα κ. ταμίου, εις ον θα αποστείλω κατάστασιν εισπρακτέου προστίμου κτλ.

Ο επιθεωρητής Δ. Ν. Κουβελάς

(αφορά τον Μίσιο;)

 

αριθμ. 393

επιθεωρητήν δημοτικών σχολείων

εις απάντησιν του υπ’ αριθμ. 98 εγγράφου σας πέμπω συνημμένως απόδειξιν δεόντως κεκευρωμένην περί ….

21 Φεβρουρίου

υπογραφή

 

Αριθμ 306

Μέγα Κεσερλί 4 Φεβρουαρίου 1907

Βασίλειον της Ελλάδος

Προς τον Κύριον Επιθεωρητήν των δημοτικών σχολείων του Νομού Λαρίσης   

Κύριε Επιθεωρητά!

Ως τυγχάνει γνωστόν εις Υμάς, προ πολλού οι κάτοικοι του χωρίου Μακρυχωρίου δι’ αιτήσεώς των ανηνέχθησαν προς εμέ καταστήσαντες γνωστήν την απρεπή διαγωγήν του δημοδιδασκάλου του χωρίου των Μιχ. Μισίου, επί της αναφοράς των δε ταύτης συνελθόν το παρ’ ημίν δημοτικόν συμβούλιον εξέφρασεν ευχήν περί απολύσεως αυτού λόγω αυμβιβάστου της διαγωγής του και δια το ανάρμοστον της συμπεριφοράς του και λόγω αμελείας, το δε εποπτικόν συμβούλιον εις ο είχεν υποβληθεί η ανωτέρω πράξις του δημοτικού συμβουλίου αντί να προτείνη την απόλυσιν του δημοδιδασκάλου τούτου, κατά την συνεδρίασιν αυτού της 27 7βρίου 1906, ανέθεσεν εις τον αναπληρούντα τότε υμάς, κ. Γυμνασιάρχην, ίνα επιτιμήση αυστηρότατα τον μνησθέντα δημοδιδάσκαλον Μιχ. Μίσιον και αξιώση παρ’ αυτού επί ποινή απολύσεως από της υπηρεσίας να εκπληροί τα καθήκοντά του μετά ζήλου και επιμελείας και συμπεριφέρεται κοσμίως, ήτις επιτίμησις βεβαίως τω εγένετο παρά του κ. Γυμνασιάρχου.

Δυστυχώς όμως κ. Επιθεωρητά ο κύριος ούτος δημοδιδάσκαλος ή επιτίμησις του κ. Γυμνασιάρχου, απέβη ματαία και φωνή βοώντος εν τη ερήμω, καθόσον ο κ. δημοδιδάσκαλος ουδεμίαν καν προσοχήν δόσας εις την επιτίμησιν ταύτην, και ασεβών ….εξηκολούθησε την ιδίαν τακτικήν του, δεικνύει ασύγγνωστον αμέλειαν εις την εκτέλεσιν του καθήκοντός του, είχεν ως πάρεργον το επάγγελμα του διδασκάλου, μεταβαίνων οσάκις ούτος θελήση εις το σχολείον, δεικνύων δε συμπεριφοράν ουχί κοσμίαν και ανευλάβειαν εις πάντας. Παραλείπω ν’ αναφέρω τα από της ημέρας της επιτιμήσεώς του και εντεύθεν ως παρελθόντα, αρκούμεν δε να Σας αναφέρω ότι καθ’ όλον τον εκπνεύσαντα Ιανουάριον μήνα, ούτε επί μίαν ημέραν τακτικήν δεν μετέβη εις το σχολείον του, περιοδεύων οτέ μεν εις Τύρναβον, οτέ δε εις Λάρισαν, οτέ εις Αμπελάκια και οτέ ενταύθα, αν δε τυχόν μετέβη εις το σχολείον (κατά περιστάσεις ….) δεν παρέμενεν εν αυτώ πλέον της ώρας, παραμείνας μόνον και μόνον να φανή ότι πηγαίνη εις το σχολείον. Ένεκα της διαγωγής του ταύτης οι κάτοικοι Μακρυχωρίου εξανάπαντες κατά του ειρημένου διδασκάλου, ευρίσκονται εν απογνώσει μη γνωρίζοντες τι να κάμωσι τα τέκνα των, πολλοί δε απέσειραν τα τέκνα των αποστείλαντες αυτά εις άλλα σχολεία άλλων χωρίων. Η κατάστασις ένεκα της αθλίας ταύτης διαγωγής του διδασκάλου έφθασεν εις οικτρόν σημείον, όθεν φέροντας ταύτα εις γνώσιν υμών, παρακαλούμεν όπως αιτήσωνται παρά του κ. Προέδρου του εποπτικού συμβουλίου την σύκλησιν αυτού εις συνεδρίασιν καθ’ ην να προτείνηται την απόλυσιν του ανωτέρω δημοδιδασκάλου Μιχ. Μισίου δια την ανωτέρω διαγωγήν του, άλλως δια πάσαν μεν αμέλειαν υμών περί μη συγκλήσεως δια του Προέδρου του εποπτικού ή μη υποβολήν προτάσεως σας περί απολύσεως του ρηθέντος διδασκάλου καθιστώμεν υμάς υπεύθυνον, δια πάσα δε υπεκφυγήν του εποπτικού συμβουλίου επί της προτάσεώς σας περί απολύσεως αυτού [τελειώνει εδώ πρόχειρο κείμενο].

 

Αριθμ. 71

Μέγα Κεσερλί τη 9 Φεβρουαρίου 1908

Προς τον κ. Νομάρχην Λαρίσης

Υποβολή του υπ’ αριθμ. 25 ψηφίσματος του δημοτικού συμβουλίου μετά του σχετικού πρακτικού

Περί του δημοδιδασκάλου Μιχαήλ Μισίου

Το παρ’ εμοί δημοτικόν Συμβούλιον κύριε Νομάρχα εκθέτει εν τω υποβαλλομένω ψηφίσματί του, τους λόγους, δια την διαγωγήν ην έδειξεν ο εν Μεγάλω Κεσερλί διαμένων δημοδιδάσκαλος Μιχαήλ Μίσιος, όστις αφ’ ης ημέρας ήλθε και ανέλαβε υπηρεσίαν εν τω ενταύθα δημοτικώ σχολείω δεν επέδειξε ζήλον και επιμέλειαν εις το έργον του, ήδη δε από της 21^ης Δεκεμβρίου π. έτους και μέχρι σήμερον εγκαταλείψας την θέσιν του απουσιάζει εις τον Τύρναβον προς βλάβην των αδικουμένων τέκνων μας.

Ζητά στη συνέχεια εξέταση του ζητήματος από εποπτικό συμβούλιο και λήψη μέτρων λόγω και προηγουμένης διαγωγής.

Το έγγραφο αυτό στέλνεται στη συνέχεια προς τον επιθεωρητή και του ζητά ο νομάρχης να ενεργήσει τα δέοντα.

 

Αριθμ 387/16-2-1908

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Εγκλείω απόσπασμα των υπ’ αριθμ. 79 πρακτικών ό αφορά εις τον εν Μακρυχωρίω δημοδιδάσκαλον Μ. Μίσιον, προς γνώσιν υμών.

Ο Επιθεωρητής Δ. Ν. Κούβελας

 

Αρ. 2657

Εν Λαρίση τη 31^η Μαΐου 1908

Βασίλειον της Ελλάδος – ο Νομάρχης Λαρίσης

Προς τον Δήμαρχον Νέσσωνος

Κατόπιν της υπ’ αριθμ. 2225 ε.ε. επισημειωτικής διαταγής μας, γνωρίζομεν ημίν ότι εάν δεν εκτελέσητε άμα τη λήψει της παρούσης τα δι’ αυτής διατασσόμενα θέλομεν σας τιμωρήση συμφώνως τω άρθρω 64 του ΒΤΜΘ περί δημοτικής εκπαιδεύσεως Νόμου δια πειθαρχικού προστίμου δραχμών δέκα το οποίον θ’ αυξάνη κατά πέντε δραχμάς καθ’ εκάστην ημέραν αναβολής της εκδόσεως του εντάλματος των μισθών τον περί ον πρόκειται Δημοδιδάσκαλον Μ. Μισίου από της επιβολής της πρώτης πειθαρχικής ποινής.

Ο Νομάρχης (δε διαβάζω υπογραφή)

 

Αριθμ. 295

Μέγα Κεσερλί τη 5^η Ιουνίου 1908

Απαντών εις τας υπ’ αριθμ. 2225 και 2657 ε.ε. διαταγάς σας, σας πληροφορώ ότι δεν εξέδωκα το χρηματικόν ένταλμα της μισθοδοσίας του ανωτέρω δημοδιδασκάλου Μιχ. Μισίου, καθ’ όσον ούτος από 12^ης Δεκεμβρίου π.ε. έως μ12ης Μαρτίου ε.ε. δεν ηργάσθη εις το ενταύθα σχολείον…….

Ο Δήμαρχος Στ. Κακαγιάννης

 

 Αριθμ 2735 /12-6-1908

Έγγραφο Νομαρχίας προς Δήμο Νέσσωνος

Ο Μίσιος έχει προσκομίσει άδεια για κάποιο καιρό. Ο Νομάρχης ζητά από το δήμαρχο να υποβάλει ο Μίσιος αντίγραφα της άδειάς του, διορθώνει για το επείγον έκδοσης χρηματικού εντάλματος πριν διελευκανθεί πότε απουσίαζε και γιατί;

      

αριθμ. 331

Επί της υπ’ αριθμ. 2735 ε.ε. επισημειωτικής διαταγής του

Μέγα Κεσερλί τη 17 Ιουνίου 1908

Προς τον Κύριον Νομάρχην Λαρίσης

Περί του δημοδιδασκάλου Μιχαήλ Μισίου

Εις εκτέλεσιν της έναντι διαταγής συνημμένως υποβάλλω άπασαν την σχετικήν αλληλογραφίαν την αφορώσαν τους καθυστερουμένους μισθούς του ενταύθα δημοδιδασκάλου Μιχαήλ Μισίου, ως και τας εν αντιγράφω εγχειρισθείσας μοι χθες παρά του ιδίου αδείας του Σ. επί των εκκλησιαστικών και της δημοσίας εκπαιδεύσεως Υπουργείου υπ’ αριθμ. 333 και 2275, με την πληροφορίαν ότι ο εν λόγω δημοδιδάσκαλος εγκατέλειψεν την θέσιν του από την 12 Δεκεμβρίου 1907 έτους μέχρι την 12 Μαρτίου ε.ε. έτους, ήτοι επί τρεις ολοκλήρους μήνας, εξεδόθη δε δια τον μήνα Δεκέμβριον ολόκληρον το χρηματικόν ένταλμα λόγω των εορτών του χωρίς να λάβωμεν υπ’ όψιν μας ότι ούτος θα εξακολουθήση να ευρίσκεται μακράν της θέσεως του και κατά τους επομένους μήνας από της πρώτης δε Ιανουαρίου έτους μέχρι της 12^ης Μαρτίου του ιδίου ένταλμα, διότι δεν ευρίσκεται εις την θέσιν του, ως εμφαίνεται δε και εκ των υποβαλλομένων ώδε συνημμένως εν αντιγράφω αδειών τον Σον Υπουργείον εχορήγησεν αδείας άνευ αποδοχών. Επομένως ο εν λόγω δημοδιδάσκαλος δεν δικαιούται να πληρωθή δια τους ανωτέρω μήνας, δια τους οποίους δεν ηργάσθη, καίτοι ευρίσκετο υγειής ενταύθα. Δεν παραλείπω δε να κάμω γνωστόν εις την Σην Νομαρχίαν ότι ο εν λόγω δημοδιδάσκαλος αφ’ ης ημέρας ανέλαβε ανέλαβε τα καθήκοντά του ως δημοδιδάσκαλος εις τον ημέτερον δήμον, εις όλους τους μήνας του έτους παρουσιάζει απουσίας, πράγμα το οποίον εις ουδένα άλλον εκ των εν τω δήμω μας υπηρετούντων ένδεκα (11) διδασκάλων παρουσιάζεται, εκτός δε τούτου και η εν γένει συμπεριφορά του εκτός του σχολείου είνε ασυμβίβαστος προς το καθήκον του, τούτο δε δείκνυται και εκ της ώδε συνημμένης υπ’ αριθμ. 25 ε.ε. πράξεως του παρ’ ημίν δημοτικού συμβουλίου μετά του σχετικού πρακτικού αυτής, ως και εξ άλλων προηγουμένων αποφάσεων του εποπτικού Συμβουλίου Λαρίσης.

Δια ταύτα παρακαλώ την Σην Νομαρχίαν ίνα ευαρεστουμένη ενεργήση και διατάξη ό,τι δει επί της προκειμένης υποθέσεως.

Ευπειθέστατος

Ο Δήμαρχος Νέσσωνος.        

 

 

Το κτίριο του Σχολειου  Συγγρου  όπως ηταν το εγγατελειμένο 1954. Στην είσοδο ο Γραμματέας της Κοινότητας  Τακης  Σαμαρας  και ένας άλλος.

Άλλοι δάσκαλοι   

Αριθμ 702

Εν Λαρίση τη 13 Ιουλίου 1907

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Το εποπτικόν συμβούλιον Λαρίσης εν τη συνεδρία της 12 Ιουλίου απεφάσισε να μετατεθώσιν 1) ο δημοδιδάσκαλος Κωνσταντίνος Χρίστου εκ Καζακλάρ εις Μακρυχώρι αντί του κ. Μ. Μισίου …..

Παρακαλείσθε να συγκαλέσητε το καθ’ υμάς δημοτ. Συμβούλιον όπως παράσχη την συναίνεσιν αυτού εις τας μεταθέσεις ταύτας.

Ο επιθεωρητής

Δ. Ν. Κουβελάς

Αριθμ 22 απεφασίσθη δεν συγκατίθεται δια τον κ. Χρίστου

Εν Μεγάλω Κεσερλί τη 14 Ιουλίου 1907

 

Έγγραφο επιθεωρητή προς Δήμαρχο Νέσσωνος

Αριθμ. 661

Προς κ. Δημάρχω Νέσσωνος

Το εποπτικόν συμβούλιον Λαρίσης εν τη συνεδρία της 31^ης Αυγούστου προέτεινε να μετατεθή ο Κωνσταντίνος Ξάνθος εκ Δελερίων εις Μακρυχώρι και ο Αριστομένης Ασημακόπουλος γραμματιστής γ΄ τάξεως εις Μικρόν Κεσσερλί.

Παρακαλώ να συγκαλέσητε το υφ’ υμάς δημοτικόν συμβούλιον όπως παράσχη την εαυτού συναίνεσιν εις τα μεταθέσεις ταύτας.

Εν Λαρίση τη 2 Σ/βρίου 1902

Ο επιθεωρητής Δ.Ν. Κουβελάς

(έγινε ή δεν έγινε;)

 

αριθμ. 2265 εν Λαρίση τη 30 Σεπτεμβρίου 1902

Βασίλειον της Ελλάδος

Ο Νομάρχης Λαρίσης

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Υπενθυμίζομεν την ομοιάριθμον από 19 Απριλίου ε.ε. διαταγήν της Νομαρχίας και παραγγέλλομεν να αναφέρετε τας ενεργείας σας περί της πληρωμής των οφειλομένων αποδοχών εις τον Δημοδιδάσκαλον Κωνστ. Ξάνθον

Ο Νομάρχης

 

Αριθμ 5067 εν Λαρίση τη 30 Σεπτεμβρίου 1902

Βασίλειον της Ελλάδος

Ο Νομάρχης Λαρίσης

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Εγκρίνομεν ……….περί χορηγήσεως πιστώσεως δραχμών διακοσίων πέντε 205 εις βάρος του αποθέματος του εφετεινού δημοτικού προϋπολογισμού προς πληρωμήν των καθυστερουμένων μισθών από 1^ης Νοεμβρίου μέχρι 1^ης Δεκεμβρίου 1901 εις τον πρώην δημοδιδάσκαλον εν Μακρυχωρίω Κωνστ. Ξάνθου.

Ο Νομάρχης

 

[ο Κωνσταντίνος Ξάνθος τον Απρίλιο του 1902 είναι δάσκαλος Δελερίων Τυρνάβου και κάνει αίτηση προς τον Νομάρχη για καταβολή του μισθού από 1^η Νοεμβρίου έως 14 Δεκεμβρίου 1901 και χρημάτων για έξοδα γραφικής ύλης όταν υπηρετούσε στο Μακρυχώρι].

 

αριθμ 5088 εν Λαρίση τη 30 Σεπτεμβρίου 1902

Βασίλειον της Ελλάδος

Ο Νομάρχης Λαρίσης

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Εγκρίνομεν τω δια της υπ’ αριθμ. 668 αναφοράς σας υποσχεθείσαν αριθμ. 501 ε.ε. πράξιν του πρώην δημοτικού συμβουλίου επιτρέποντος όπως πληρωθώσιν εκ του αποθέματος του εφετεινού δημοτικού προϋπολογισμού δραχμαί ένδεκα αριθμ 11 εις τον δημοδιδάσκαλον Κ. Ξάνθον δια γραφικά του δήμου σχολείου των αρρένων Μακρυχωρίου του παρελθόντος έτους.

Ο Νομάρχης (δε διαβάζω υπογραφή)

 

 

Αριθμ 952/8-11-1907

Βασίλειον της Ελλάδος

Ο νομάρχης Λαρίσης

Προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος

Σχετικώς προς την υπ’ αριθμ. 921 αναφοράν σας παραγγέλλεσθε ίνα υποβάλητε και αντίγραφον κεκυρωμένον της παραλαβής κλπ του εν Μακρυχωρίω Σχολείου υπό του δημοδιδασκάλου Περικλ. Αποστολίδου

Ο Νομάρχης

Ομάδα νέων του χωριού μας στην είσοδο του Σχολ
είου τη δεκαετία του 1940

Αίτησις της δημοδιδασκάλου Μακρυχωρίου Ελένης Αγγελίδου

 

Εν Μακρυχωρίω τη 12 Σ/μβρίου 1913

Προς τον κ. Νομάρχην Λαρίσης

Μετά σεβασμού αναφέρω προς υμάς κ. Νομάρχα ότι το παρελθόν έτος εδιωρίσθην εις την εδώ σχολήν των θηλέων ως δημοδιδάσκαλος. Μ’ εχορήγησεν η κοινότης την παλαιάν σχολήν αρρένων δια να εκπαιδεύονται τα κοράσια και εντός της οποίας υπάρχει κενόν δωμάτιον εις ο κατοικώ.

Ήδη δε, επαρουσιάσθη η εκκλησιαστική επιτροπή και ιδία ο Δημήτριος Παρλάντζας, ός δι’ απειλών και απρεπών φράσεων με ηπείλησεν ότι θα με καταγγείλη, εάν δεν πληρώσω ενοίκιον δια το δωμάτιον, ενώ ουδείς εκ των προκατόχων δημοδιδασκάλων επλήρωσε.

Δια δε των φράσεών του εκκίνησε την περιέργειαν όλης της κοινότητος. Εγώ εις απάντησιν των απειλών του είπον ότι θα επικαλεσθώ την βοήθειαν του κ. Νομάρχου και μοι απάντησεν, ότι δεν γνωρίζει κανέναν Νομάρχην.

Σας παρακαλώ θερμώς κ. Νομάρχα να διατάξητε να εξετασθώσιν οι προκάτοχοι εκκλησιαστικών επιτροπών οίτινες διετέλεσαν και δημοτικοί σύμβουλοι ακόμη, εάν επλήρωσέ τις ας υποστώ κ’ εγώ την δαπάνην ταύτην εκ του πενιχρού μου ταμείου.

Ευπειθεστάτη

Η δημοδιδάσκαλος

Ελένη Αγγελίδου

 

Αριθμ. 11451

Απευθύνεται προς τον κ. Δήμαρχον Νέσσωνος παρακαλούμενον ίνα εξετάση τα κατά την υπόθεσιν και αναφέρη γνωρίζων άμα αν το περί ου πρόκειται εκκλησιαστικόν οίκημα εχρησίμευε επί σειράν ετών κατά συνήθειαν άνευ μισθώματος ως κατοικία της εκάστοτε εν Μακρυχωρίω δημοδιδασκαλίσσης.

Εν Λαρίση τη 14 Σεπτεμβρίου 1913

Ο Νομάρχης Λαρίσης

 

Αριθμ. 635

Εν Μεγάλω Κεσερλί τη 20 7βρίου 1913

Επί της υπ’ αριθμ 1145 ε.ε. επισημειωτικής διαταγής του

Προς τον Κύριον Νομάρχην Λαρίσης

Περί της αιτήσεως της διδασκαλίσσης Μακρυχωρίου

Εκτελών την έναντι αναφερομένην και συνημμένως επιστρεφομένην επισημειωτικήν υμών διαταγήν, έχω την τιμήν ν’ αναφέρω ότι το περί ου πρόκειται Εκκλησιαστικόν οίκημα επί σειράν ετών εχρησίμευεν ως κατοικία του διδασκάλου του χωρίου Μακρυχωρίου, όστις πάντοτε επλήρωνε το εκάστοτε συμφωνούμενον ενοίκιον των δραχμών 12-15 μηνιαίως. Η ανανεχθείσα εις υμάς διδασκάλισσα Μακρυχωρίου κατώκησεν από πέρυσιν εις το περί ου πρόκειται οίκημα, άνευ συμφωνίας τινος, προηγουμένης, καθ’ α  επληροφορήθημεν παρά του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου περί πληρωμής ενοικίου ή ου, δια τούτο εφέτος το εκκλησιαστικόν Συμβούλιον προέβη εις ειδοποίησιν προς την διδασκάλισσαν προς πληρωμήν ενοικίου.

Ο δήμαρχος

  

Πολλοί φωτογραφίζονταν μπροστά στο Σχολείο  Συγγρου.

Ανακεφαλαίωση περί δασκάλων

1901: Κωνσταντίνος Ξάνθος, αυτός τον Απρίλιο του 1902 είναι στα Δελέρια και προτείνεται από το εποπτικό συμβούλιο η μετάθεσή του στο Μακρυχώρι. Δεν ξέρουμε αν έγινε.

1905-1907: Μιχαήλ Μίσιος, από Δεκέμβριο 1907 στο Μεγάλο Κεσερλή

1908-1909 Γ. Παπαλέτσος πρέπει να ήταν σίγουρα μέχρι το 1911 γιατί

α) σε συνεδρίαση του εποπτικού συμβουλίου τον Ιούλιο του 1911 προτείνεται η μετάθεση του Παπαλέτσου από Μακρυχώρι στην Αθανάτη και του Αχιλ. Παπαηλία από Αθανάτη στο Μακρυχώρι έγινε ή όχι

β) σε συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου πράξη 118/26-8-1911 από τη σύνταξη του προϋπολογισμού χρωστάνε και στον Γ. Παπαλέτσο που αναφέρεται ως διευθυντής του σχολείου αρρένων Μακρυχωρίου.

1912: διορίσθηκε η Ελένη Αγγελίδου [ήταν προηγουμένως στο σχολείο θηλέων Μεγάλου Κεσερλί και οι κάτοικοι ζήτησαν την μετάθεσή της ή την απόλυσή της ένεκα διαφόρων παρανόμων και απρεπών πράξεων]

1913: Ελένη Αγγελίδου (από έγγραφο χορήγησης κανονικής αδείας μετά αποδοχών)

 

Διάφορα

αριθμ 7/5-11-1905

περί εμβολιασμού των μαθητών της Σχολής εν Μακρυχωρίω τη 5/11/1905

Προς τον Σεβαστόν Δήμαρχον Νέσσωνος

Ευσεβάστως γνωρίζω υμίν ότι εν Λαρίση εγένοντο κρούσματα οστρακιάς και ευλογίας. Επειδή δε ο νόμος επιβάλλει ημίν ίνα έχωμεν πάντας τους μαθητάς εμβολιασμένους και επειδή, ως επληροφορήθην, ο υμέτερος δήμος έχει ….και δημοτικόν ιατρόν, δι’ αυτό, παρακαλώ υμάς, όπως αποστείλητε εάν είναι δυνατόν τον δημοτικόν ιατρόν μετά δαμαλίτιδος ίνα εμβολιάση περί τους 130 μαθητάς καθολοκληρίαν ανεμβολιάστους και περί τους 20 προ πενταετίας εμβολιασμένους διότι ένεκα της μεγάλης επικοινωνίας του χωρίου μετά της Λαρίσης φόβος υπάρχει μήπως μετατεθεί το νόσημα και ενταύθα.

Ευπειθέστατος

Ο δημοδιδάσκαλος Μακρυχωρίου Μιχ. Μίσιος