Μακρυχώρι Λάρισας Χρήστος Αστ. Σαΐτης: ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΤΡΙΗΜΕΡΗ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΣΕ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 2001 ΠΕΡΙΗΓΗΘΗΚΑΜΕ ΣΤΑ ΟΡΗ ΠΑΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΙΛΙΑ ΣΕΡΡΩΝ

ΕΔΩ ΣΤΟΝ ΛΑΙΛΙΑ ΣΕΡΡΩΝ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 2001 ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΦΩΤΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΟΥΜΕ ΟΛΟ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΓΥΡΩ ΑΠ' ΑΥΤΗΝ. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΙΛΙΑ ΣΕΡΡΩΝ. Γιάννης Πούλιος

16 Ιουνίου 2023 ·

ΚΑΣΑΜΠΑΣ! ΤΟ ΜΥΘΙΚΟ ΘΕΡΕΤΡΟ ΤΟΥ ΛΑΪΛΙΑ!

Ένα ονομαστό παλιό ορεινό παραθεριστικό θέρετρο στο Λαϊλιά Σερρών, στα όρη της Βροντούς.

Παραφθορά του Τουρκικού Γιαϊλιάς που δόθηκε στη δασωμένη περιοχή απ' το ομώνυμο παραθεριστικό θέρετρο των Τούρκων που βρίσκονταν εκεί.

Οι γείτονες Βλάχοι απ' τα Καλύβια του Λαϊλιά και όχι μόνο, ανέκαθεν το ονόμαζαν Κασαμπά (Τουρκ>Κωμόπολη) ίσως γιατί πάντα έτσι φάνταζε στα μάτια τους!

Η ιστορία του φαίνεται να χάνεται στα βάθη του χρόνου όταν η περιοχή κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους. Αποτέλεσε για αιώνες ένα ονομαστό παραθεριστικό κέντρο απ' τα πιο σημαντικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας!

Η ζωή του έληξε στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο και στον εμφύλιο που ακολούθησε, οπότε καταστράφηκε και δεν ξανακατοικήθηκε.

Βρισκόταν στον πάνω Λαϊλιά στην καρδιά του δάσους, πάνω στον δρόμο που οδηγεί στο ξέφωτο (σφαγνώνα) του Μπαλτά Τσαΐρ, στο σημείο που βρίσκονται σήμερα οι ξύλινες παράγκες του Δασαρχείου και το εκκλησάκι του κτητορα ευπατρίδη Βλάχου απ' τα Καλύβια του Λαϊλιά, Γεωργίου Νικ. Φαρμάκη (Γκουγκουλάκου).

Τα ερείπια από τα στιβαρά πέτρινα κτίρια του ονομαστού οικισμού βρίσκονται εγκατεσπαρμένα σε μεγάλη έκταση εκατέρωθεν του αμαξιτού δρόμου, θαρρείς αιώνιοι μάρτυρες για τις δόξες και τα μεγαλεία που έζησε αυτός ο ονομαστός οικισμός στο διάβα των αιώνων!

Συγκέντρωνε ανέκαθεν πλήθος ευκατάστατων Τούρκων (Τσορμπατζήδων) αλλά και Αξιωματούχων από μακρινά μέρη της Αυτοκρατορίας, ακόμα και από Κωνσταντινούπολη, πολλοί από τους οποίους διέθεταν ιδιοκτησίες, όντας περιζήτητες λόγω του παρθένου δάσους των γάργαρων νερών και του εξαιρετικού κλίματος!

Ηχούν ακόμη στα αυτιά μου οι ιστορίες του Πάππου μου Παύλου Νικ. Πούλιου (γενν. στα Καλύβια Λαϊλιά το 1894, ανήμερα της Αγίας Παρασκευής).

Μού λεγε ιστορίες για χανούμισες που ερχόταν σιδηροδρομικώς από Θράκη και Κωνσταντινούπολη και αποβιβάζονταν στο Σ.Σ. των Σερρών. Εκεί τις παραλάμβαναν Καμήλες που είχαν κρεμασμένα δύο μεγάλα κλαδόπλεκτα κοφίνια με ένα σκαμνί στο καθένα.

Επιβίβαζαν μιά χανούμισα στο κάθε κοφίνι για να ζυγίζεται το βάρος και με τον τρόπο αυτό τις ανέβαζαν στον Κασαμπά. Οι άνδρες καβαλούσαν μπινέκια (άλογα μόνο για καβάλα) και ακολουθούσαν σαμαρωμένα φορτηγά ζώα αλογομούλαρα κλπ φορτωμένα με τα απαραίτητα για τη διαμονή.

Διέμεναν εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στη διάρκεια του καλοκαιριού και το χωριό διέθετε σοβαρές για την εποχή εγκαταστάσεις και φυσικά κανονική αγορά (Τσαρσί) εφοδιασμένη με τα απαραίτητα για την καλλίτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων.

Διατηρούσε ανέκαθεν στενές σχέσεις με τους Βλάχους απ' τα Καλύβια του Κάτω Λαϊλιά που βρίσκονταν σε απόσταση περίπου οκτώ χιλιόμετρα απ' τον Κασαμπά.

Οι Καλυβιώτες Βλάχοι εφοδίαζαν τον οικισμό με τα προϊόντα της παραγωγής τους, τυριά υφαντά κλπ και διατηρούσαν ανέκαθεν στενές σχέσεις με τον Κασαμπά.

Οι κυρατζήδες μάλιστα που διέθεταν πολλά φορτηγά ζώα, αναλάμβαναν επί πληρωμή την αναψυχή των γυναικών με "καβαλαρία" σε διάφορες τοποθεσίες του δάσους και φυσικά πάντοτε υπό τη συνοδεία - προστασία τους!

Όσον αφορά τις στενές σχέσεις Καλυβιών Κασαμπά, αναφέρω ενδεικτικά την κασερία που διατηρούσε στο μεσοπόλεμο μέσα στον Κασαμπά, ο αδερφός του Πάππου μου Γεώργιος Νικ. Πούλιος με παραγωγή χιλιάδες κεφάλια που έφευγαν όλα για την αγορά της Αθήνας.

Θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω πως εκτός από τα Καλύβια και τον Κασαμπά, υπήρχαν διάσπαρτες στο δάσος και μικρότερες εγκαταστάσεις! Μια τέτοια βρισκόταν ακριβώς πίσω από τη βρύση που βρίσκεται σήμερα αριστερά στο έμπα του ξέφωτου του Μπαλτά Τσαΐρ.

Εκεί υπάρχουν μεγάλα πελεκημένα γρανιτένια αγκωνάρια, αψευδείς μάρτυρες μιάς από τις μικρότερες εγκαταστάσεις - πολίσματα του δάσους.

Για την καλλίτερη αντίληψη της γεωγραφίας του δάσους του Λαϊλιά σημειώνω τα εξής : Πρόκειται για δασωμένη πλατιά επιμήκη λεκάνη που βρίσκεται ΒΑ των Σερρών η οποία κατηφορίζει με ΝΔ κατεύθυνση προς το Σιδηρόκαστρο. Να τονίσουμε πως το Μπαλτά Τσαΐρ βρίσκεται στην άκρη - στο τελείωμα του δάσους, κοντά στην Καλλιθέα και στο βράχο της Κατίγκως, απ' όπου φαίνεται πλέον καθαρά απέναντι στο βάθος της χαράδρας το Καρυδοχώρι.

Μετά την απελευθέρωση της πόλης στα 1913 και μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών τα σπίτια άρχισαν να περνούν σταδιακά στα χέρια Ελλήνων Σερραίων Τσορμπατζήδων! Ήταν ζήτημα τιμής για μιά Σερραϊκή οικογένεια να διαθέτει εξοχικό στον Κασαμπά, κάτι που αύξανε κατά πολύ το κύρος και την υπόληψή της!

Θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία στο σφρίγος και τη ζωντάνια που παρουσίαζε ανέκαθεν ο ιστορικός οικισμός καθ' όλη τη διάρκεια της μακραίωνης ζωής του!

Διοργανώνονταν εδώ "ηρωϊκά" γλέντια, αξέχαστα τσιμπούσια, χοροεσπερίδες, αθλητικοί αγώνες κλπ. Ο τόπος σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού έσφυζε από ζωή και η φήμη του προηγούνταν και απλώνοταν σε μεγάλο μέρος της Βαλκανικής!

Σήμερα δυστυχώς έμειναν μόνο τα ερείπια και τα χορταριασμένα τρόχαλα για να μας θυμίζουν τις δόξες που έζησε το διάσημο αυτό θέρετρο του παρελθόντος!

ΑΦΙΕΡΩΣΗ :

Αφιερώνεται σε όλους τους απογόνους αυτών, που παλιά υπήρξαν περιστασιακοί κάτοικοι του δάσους, έτσι κόντρα στη λήθη και τη λησμονιά!

ΣΧΟΛΙΑ : ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚ. ΠΟΥΛΙΟΣ.